هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی اثر تکانه‌های مخارج دولتی بر بهره‌وری کل عوامل تولید به همراه آزمون نظریۀ رشد نامتوازن بهره‌وری بامول در کشورهای منتخب درحال توسعه طی دوره زمانی 2003-2019 است. در این مطالعه بهره‌وری کل عوامل تولید به روش هیکس- مورستین محاسبه شده است. همچنین از روش خودرگرسیون برداری عامل افزوده جهت بررسی اثر تکانه‌ها استفاده شده است. ازآنجایی‌که رشد پایدار اقتصادی، علاوه بر افزایش در سرمایه‌گذاری و نیروی‌کار، از طریق افزایش بهره‌وری نیز امکان‌پذیر است و همچنین در بسیاری از کشورهای درحال توسعه، دولت بازیگر اصلی اقتصاد است و مخارج دولت می‌تواند بر بهره‌وری تأثیر داشته باشد، نیاز است اثر تکانه‌های مخارج دولت بر بهره‌وری کل عوامل تولید مورد بررسی قرار گیرد. توابع واکنش آنی حاصل از برآورد مدل نشان می‌دهد که یک تکانه مثبت در مخارج جاری و یارانه‌ها، منجر به کاهش بهره‌وری کل عوامل تولید می‌شود. تابع واکنش آنی حاصل از یک تکانه مثبت در بهره‌وری کل عوامل تولید ابتدا مخارج سرمایه‌ای را در کوتاه‌مدت افزایش داده اما بعد از فصل چهارم، منجر به کاهش مخارج سرمایه‌ای دولت می‌شود که مؤید برقراری نظریۀ رشد نامتوازن بهره‌وری بامول، مبتنی بر وجود رابطه بین افزایش بهره‌وری کل عوامل تولید و افزایش مخارج تولید کالاهای عمومی و به‌دنبال آن کاهش مخارج تولید کالاهای سرمایه‌ای توسط دولت است. باتوجه‌به نتایج این مقاله پیشنهاد می‌شود جهت رشد بهره‌وری کل عوامل تولید، به‌جای افزایش مخارج جاری، سهم بیشتری از بودجه را به پروژه‌های زیرساختی و تحقیق و توسعه اختصاص دهند. با توجه به اثر منفی یارانه‌ها بر بهره‌وری، بازنگری در سیاست‌های حمایتی و هدایت یارانه‌ها به بخش‌های مولّد (مانند آموزش، مهارت‌آموزی و توسعه فناوری) پیشنهاد می‌شود. همچنین، سیاست‌گذاران باید با اصلاح نظام تخصیص منابع و توجه به اثرات بلندمدت سیاست‌های سرمایه‌گذاری، پایداری بهره‌وری را تضمین کنند.
شفیعی, محمد عماد, سپهردوست, حمید, & حسینی‌دوست, سید احسان. (1403). بررسی تأثیر تکانه‌های مخارج دولتی بر بهره‌وری کل عوامل تولید: آزمون نظریه رشد نامتوازن بهره‌وری بامول در کشورهای منتخب درحال توسعه. مطالعات اقتصاد بخش عمومی, (), -. doi: 10.22126/pse.2025.11406.1165
MLA
محمد عماد شفیعی; حمید سپهردوست; سید احسان حسینی‌دوست. "بررسی تأثیر تکانه‌های مخارج دولتی بر بهره‌وری کل عوامل تولید: آزمون نظریه رشد نامتوازن بهره‌وری بامول در کشورهای منتخب درحال توسعه". مطالعات اقتصاد بخش عمومی, , , 1403, -. doi: 10.22126/pse.2025.11406.1165
HARVARD
شفیعی, محمد عماد, سپهردوست, حمید, حسینی‌دوست, سید احسان. (1403). 'بررسی تأثیر تکانه‌های مخارج دولتی بر بهره‌وری کل عوامل تولید: آزمون نظریه رشد نامتوازن بهره‌وری بامول در کشورهای منتخب درحال توسعه', مطالعات اقتصاد بخش عمومی, (), pp. -. doi: 10.22126/pse.2025.11406.1165
VANCOUVER
شفیعی, محمد عماد, سپهردوست, حمید, حسینی‌دوست, سید احسان. بررسی تأثیر تکانه‌های مخارج دولتی بر بهره‌وری کل عوامل تولید: آزمون نظریه رشد نامتوازن بهره‌وری بامول در کشورهای منتخب درحال توسعه. مطالعات اقتصاد بخش عمومی, 1403; (): -. doi: 10.22126/pse.2025.11406.1165
)