بررسی اثرات نامتقارن نیروی کار غیررسمی بردرآمدهای مالیات برارزش افزوده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد دانشگاه کردستان

2 پسادکترای علوم اقتصادی دانشگاه کردستان

چکیده

در نظام مالیات بر ارزش افزوده خریدهای هر یک از بنگاه ها به وسیله بنگاه فروشنده به آن اعلام می شود اگر بنگاهی مالیات را کمتر از حد اعلام کند، یا مالیات مربوط را پرداخت نکند این مالیات به خریدار بعدی منتقل می شود به همین دلیل تمامی خریداران و فروشندگان در یک نظام خود کنترلی قرار خواهند کرفت . اما عملکرد درآمدی آن می‌تواند، در صورت شرایط نیروی‌کارغیررسمی تضعیف شود. چرا که درآمدهای حاصل از فعالیت‌هـای نیروی‌کار‌غیررسمی بـه صـورت پنهان بوده و گزارش نمی‌شود. نیروی‌کارغیررسمی بردرآمدهای مالیات بر‌ارزش افزوده، اثر دو طرفه دارد زیرا همانطورکه نیروی‌کارغیررسمی بردرآمدهای مالیات برارزش افزوده اثرگذاراست، مالیات برارزش افزوده نیز می‌تواند بر نیروی‌کارغیررسمی اثرگذار باشد. هدف این پژوهش بررسی اثرنامتقارن نیروی‌کارغیررسمی بر‌درآمدهای مالیات برارزش‌افزوده در استان‌های ایران با استفاده از داده‌های تابلویی در سال‌های ۱۳۹۰ الی ۱۳۹۸ است. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد، رابطه بین نیروی‌کارغیررسمی و درآمد مالیات بر‌ارزش افزوده در ابتدا مثبت و بعد از رسیدن به یک سطح آستانه مشخص رابطه منفی می‌شود، به این معنی که نیروی‌کارغیررسمی بر درآمدهای مالیات برارزش‌افزوده دارای نقطه آستانه‌ای است. همچنین نتایج نشان داد که رابطه میان‌ درآمدهای‌ مالیات بر‌ارزش افزوده و نرخ بیکاری منفی‌ و معنی‌دار می‌باشد، همچنین رابطه میان درآمدهای مالیات بر‌ارزش افزوده و جمعیت و تولید ناخالص داخلی مثبت و معنی‌دار می‌باشد. براساس ضرایب به دست آمده رابطه میان مالیات بر‌ارزش افزوده دوره قبل و مالیات برارزش‌افزوده دوره فعلی مثبت و معنی‌دار می‌باشد. همچنین نتایج نشان می‌دهد که نیروی‌کارغیررسمی از نظر اندازه، و اثر بردرآمدهای مالیات برارزش افزوده در استان‌های مختلف ایران متفاوت است. افزایش نرخ مالیات می‌تواند درآمدهای اضافی کمتری نسبت به آنچه انتظار می‌رود، ایجاد کند، و این ناشی از تأثیر‌گذاری مختلط نیروی‌کار‌غیررسمی است، که کاهش مکانیسم خود اجرای مالیات بر ارزش افزوده نتیجه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


فرشته دارش (1397) محتوای آموزشی مالیات بر ارزش افزوده دوره مقدماتی- سازمان امور مالیاتی کشور.
فارغ‌بال خامنه، محمدامین؛ احمدی، خلیل؛ رحمتی، محمدحسین. (1401). «بررسی نابرابری در توزیع عوارض مالیات بر ارزش‌افزوده و اثر آن بر ضریب جینی (۱۳۹۵-۱۳۹۸)». برنامه‌ریزی و بودجه، ۲۷(۱)، ۵۷-۹۳. http://dx.doi.org/10.52547/jpbud.27.1.57
صامتی، مجید؛ ایزدی، افسانه؛ فتحی، سعید. (1400). «تعیین عوامل مؤثر بر فرار مالیاتی با استفاده از روش فراتحلیل». اقتصاد باثبات، 2(2)، 1-22. https://doi.org/10.22111/sedj.2021.38231.1113
مطلبی، معصومه؛ علیزاده، محمد؛ فرجی دیزجی، سجاد. (1397). «برآورد اقتصاد سایه و فرار مالیاتی با در نظر گرفتن عوامل رفتاری». مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 7(27)، 141-167. https://doi.org/10.22084/aes.2018.16132.2633
کریمی، محمد شریف؛ دل‌انگیزان، سهراب؛ حیدریان محمدآبادی، راضیه. (1396). «بررسی اثر حجم اقتصاد زیرزمینی (روش میمیک) بر درآمدهای مالیاتی و رشد اقتصادی در ایران». سیاست‌های مالی و اقتصادی، ۵(۱۹)، ۵۵-۸۰. http://qjfep.ir/article-1-569-fa.html
مداح، مجید؛ فراهتی، محبوبه. (1398). «تحلیل تجربی اثر مستقیم بیکاری بر اقتصاد سایه در ایران (رویکرد تقاضای پول)». تحقیقات اقتصادی، 54(2)، 419-441. https://doi.org/10.22059/jte.2019.71338
عبداله میلانی، مهنوش؛ اکبرپور روشن، نرگس. (1391). «فرار مالیاتی ناشی از اقتصاد غیررسمی در ایران». پژوهش‌نامۀ مالیات، ، ۲۰(۱۳)، ۱۴۱-۱۶۸. http://taxjournal.ir/article-1-71-fa.html
Abdollah milani, M. & Akbarpour roshan, N.  (2013). “Tax Evasion from the Underground Economy in Iran”. Journal of Tax Research, 20(13), 141-168. [In Persian]. http://taxjournal.ir/article-1-71-en.html.
Albagli, E., Chovar, A., Luttini, E., Madeira, C., Naudon, A., & Tapia, M. (2023). Labor market flows: Evidence for Chile using microdata from administrative tax records. Latin American Journal of Central Banking, 4(4), 100102. https://doi.org/10.1016/j.latcb.2023.100102.
Aruoba, S. B. (2020) “Institutions, Tax Evasion, and Optimal Policy”. Journal Pre-Proof, 118, 212-229. https://doi.org/10.1016/j.jmoneco.2020.10.003
Bacchetta, M.; Ernst, E. & Bustamante, J. P. (2009). Globalizationand Informal Jobs in Developing Countries: A Joint Study of the International Labour Office and the Secretariat of the World Trade Organization. Switzerland: International Labour Organization and World Trade Organization. https://doi.org/10.30875/f801556b-en
Bordignon, M. & Zanardi, A. (1997). “Tax Evasion in Italy”. Giornale Degli Economisti e Annali Di Economia, 56 (3/4), 169-210. http://www.jstor.org/stable/23248315
Cagan, P. ( 1958). “The demand for currency relative to total money supply”. Journal of Political Economy, 66(4), 303-329. https://doi.org/10.1086/258056
Dell’Anno, R. & Davidescu, A. A. (2019). “Estimating shadow economy and tax evasion in Romania. A comparison by different estimation approaches”. Economic Analysis and Policy, 63(C) 130-149. https://doi.org/10.1016/j.eap.2019.05.002
Dell’Anno, R., Halicioglu, F. (2010). An ARDL Model of Unrecorded and Recorded Economies in Turkey. Journal of Economic Studies, 37 (6), 627–646
Di Caro, P. & Sacchi, A. (2020). “The heterogeneous effects of labor informality on VAT revenues: Evidence on a developed country”. Journal of Macroeconomics, 63(C). https://doi.org/10.1016/j.jmacro.2020.103190
Elbahnasawy, N. G. (2021). “Can e-government limit the scope of the informal economy”. Journal World Development, 139-105341. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2020.105341.
Esteban-Pretel, J. & Sagiri-Kitao, A. (2021). "Labor Market Policies in a Dual Economy. Journal Labour Economics"68,101-956. https://doi.org/10.1016/j.labeco.2020.101956.
Fareghbal khamene, M.; Ahmadi, K. & Rahmati, M. (2022). “Inequality of Intergovernmental Transfer of Value Added Taxes”. Journal of Planning and Budgeting, 27(1), 57-93. [In Persian]. http://dx.doi.org/10.52547/jpbud.27.1.57
Feld, L. P. & Schneider, F. (2010). “Survey on the Shadow Economy and Undeclared Earnings in OECD Countries”. German Economic Review, Verein für Socialpolitik, 11(2), 109-149. https://doi.org/10.1111/j.1468-0475.2010.00509.x
Giles, D.E.A., Tedds, L.M. (2002). Taxes and the Canadian Underground Economy. Canadian Tax Paper (106) Canadian Tax Foundation, Toronto.
Gutmann, P. M. ( 1977). “The subterranean   economy. Financ. Anal.”. J. 33, 26–28. https://doi.org/10.2469/faj.v33.n6.26.
Julio César Leal Ordóñez(2013): Tax collection, the informal sector, and productivity Review of Economic Dynamics.
Horodnic, I.A.& Williams, C. (2019).” Institutional Asymmetry and the Acceptability of Undeclared Work” (January 31). SHADOWS Working Paper, 1. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3327379.
Karimi, M. Sh.; Delangizan, S. & Heidarian, R. (2017). “The Investigation of the Impact of Hidden Economy on Tax Revenues and Economic Growth (MIMIC Approach)”. quarterly journal of Fiscal and Economic Policies, 5(19), 55-80. [In Persian]. http://qjfep.ir/article-1-569-en.html
Lewis, P. (2005). Low pay or no pay?: economics of the minimum wage. Policy: A Journal of Public Policy and Ideas, 21(3), 14-20.
Kalecki, M. (2020). Money and real wages. El trimestre económico, 87(346), 527-541.
Keen, M. & Smith, S. (2006). “VAT Fraud and Evasion: What Do We Know and What Can Be Done?” National Tax Journal, 59, 861-893. https://doi.org/10.17310/ntj.2006.4.07
Maddah, M. & Farahati, M. (2019). “The Empirical Analysis of the Direct Effect of Unemployment on the Shadow Economy in Iran (Money Demand Approach)”. Journal of Economic Research (Tahghighat- E- Eghtesadi), 54(2), 419-441. https://doi.org/10.22059/jte.2019.71338
Motallebi, M.; Alizadeh, M. & Faraji, S. (2018). “Estimating Shadow Economy and Tax Evasion by Considering Behavioral Factors”. Journal of Applied Economics Studies in Iran, 7(27), 141-167. [In Persian]. https://doi.org/10.22084/aes.2018.16132.2633
Pomeranz, D. (2015). “No Taxation without Information: Deterrence and Self-Enforcement in the Value Added Tax”. American Economic Review, 105(8), 2539-2569. DOI: 10.1257/aer.20130393
Sameti, M., Izadi, A., & Fathi, S. (2021). Determining Effective Factors on Tax Evasion using the Method of Meta-Analysis Abstract. Stable Economy Journal, 2(2), 1-22. (In Persian). https://doi.org/10.22111/SEDJ.2021.38231.1113.
Saha, D., & Sakib, R. H. (2019). A Comparative Analysis between Value added Tax (VAT) in Bangladesh & Goods and Services Tax (GST) in India.
Schneider,       F. &     Enste, D. (2000). “Shadow economies around the world size, causes, and consequences”. IMF Working Paper, 00/26. https://ssrn.com/abstract=879376
Schneider, F., & Williams, C. (2013). The Shadow Economy. The Institute of Economic Affairs. Retrieved July, 26, 2016.
Song, M.; & Peng, L.; Shang, Y. & Zhao, X. (2022). “Green technology progress and total factor productivity of resource-based enterprises: A perspective of technical compensation of environmental regulation”. Technological Forecasting and Social Change, 174(C). https://doi.org/10.1016/j.techfore.2021.121276
Tanzi, V., 1983. The Underground Economy in the United States: Annual Estimates, 1930-80. International Monetary Fund, Staff Papers 30, 283–305. https://doi.org/10.2307/3867001.