تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر اشتغال کشورهای منتخب صادرکننده نفت در خلیج‌فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه کردستان

2 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان

چکیده

اشتغال به عنوان یکی از عوامل توسعه، تأثیر بسزایی بر رشد اقتصادی، کاهش فقر و افزایش رفاه اجتماعی دارد. جریان‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در جهان در دو دهه اخیر تأثیر قابل توجهی بر بازار کار در اقتصادهای توسعه یافته و در حال توسعه داشته‌اند. تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر سطح اشتغال به وابستگی به شرایط و وضعیت اقتصادی هر کشور و همچنین نوع و میزان سرمایه‌گذاری‌های ورودی می‌تواند متفاوت باشد. مقاله حاضر با استفاده از روش پانل دیتا تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر سطح اشتغال طی دوره 2019-2000 در 6 کشور منتخب حوزه خلیج‌فارس از جمله ایران، عربستان، قطر، کویت، بحرین و عراق؛ مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی تأثیر مثبت و معنادار بر اشتغال دارد. همچنین تولید ناخالص داخلی تأثیر مثبت و معنادار بر اشتغال دارد. درآمدهای نفتی، سرمایه انسانی و کیفیت نهادی تأثیر منفی و معنادار بر اشتغال دارند. بر اساس نتایج مقاله، جذب FDI می‌تواند به عنوان یک راهکار برای افزایش سطح اشتغال در این کشورها مطرح شود. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و تولید ناخالص داخلی می‌توانند به طور معناداری به افزایش اشتغال و بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی کشورهای حوزه خلیج‌فارس کمک کنند.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

کلیدواژه‌ها

موضوعات


امینی میلانی، مینو؛ علی‌پور، محمدصادق؛ محمودزاده، علیرضا. (1400). «ارزیابی سیاست‌های اشتغال در ایران». مطالعات و سیاست‌های اقتصادی، 1 (15)، 83-110. https://doi.org/10.22096/esp.2021.127205.1343
پورمند بخشایش، طیبه؛ وجدانی، محمد؛ صادقی شاهدانی، مهدی. (1399). «بررسی فضایی تأثیر صادرات و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر اشتغال (منتخب کشورهای منطقۀ منا)». اقتصاد و تجارت نوین، 15(47), 1-27. https://doi.org/10.30465/jnet.2020.6121
سیدنورانی، محمدرضا؛ تاری، فتح‌اله؛ محمدپور، حسن. (1399). «تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و حکمرانی خوب بر اشتغال در کشورهای در حال توسعه». اقتصاد و مدیریت شهری، 8(31)، 21-34.‏ http://dorl.net/dor/20.1001.1.23452870.1399.8.31.2.7
سیدنورانی، محمدرضا و حسن محمدپور. (1397). «تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اشتغال در کشورهای عضو OECD و کشورهای در حال توسعه». اقتصاد و تجارت نوین، 13(2)، 53-79. https://jnet.ihcs.ac.ir/article_3210.html
صیدایی، سید اسکندر؛ بهاری، عیسی؛ زارعی، امیر. (1390). «بررسی وضعیت اشتغال و بیکاری در ایران طی سال‌‌های 1335-1389». راهبرد توسعه (یاس)، 25(1)، 247-216. https://www.sid.ir/paper/493531/fa
کازرونی، علیرضا؛ علی‌لو، خاطره؛ زانا، مظفری. (1397). «بررسی تأثیر همزمان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و نرخ شهرنشینی بر رشد اقتصادی استان‌های ایران (1385-1394)». پژوهش‌نامۀ اقتصادی، 18(71)، 225-260. https://doi.org/10.22054/joer.2018.9834
Abor, J. & Harvey, S. K. (2008). “Foreign direct investment and employment: host country experience”. Macroeconomics and finance in emerging market economies, 1(2), 213-225. https://doi.org/10.1080/17520840802323224
Aderemi, T. A.; Omitogun, O. & Osisanwo, B. G. (2022). “Effect of FDI inflows on employment generation in selected ECOWAS countries: Heterogeneous Panel Analysis”. Central Bank of Nigeria Journal of Applied Statistics, 13(1), 241-263. https://doi.org/10.53982/ajsms.2023.0402.01-j
Aktar, İ.; Demirci, N. & Öztürk, L. (2009). “Can unemployment be cured by economic growth and foreign direct investment?” Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(17), 452-467.
Alfalih, A. A. & Hadj, T. B. (2021). “Asymmetric effects of foreign direct investment on employment in an oil producing country: Do human capital, institutions and oil rents matter?” Resources Policy, 70, 101919. http://dx.doi.org/10.1016/j.resourpol.2020.101919
Ali, M. M.; Ahmad, I. & Khalil, K. (2022). “Role of Foreign Direct Investment in Employment Generation: Evidence from FDI Recipient Economies”. Pakistan Languages and Humanities Review, 6(3), 94-107. http://dx.doi.org/10.47205/plhr.2022(6-III)08
Aminimilany, M., Alipour, M. S., & Mahmoodzadeh, A. (2021). “Evaluation of employment policies in Iran”. The Journal of Economic Studies and Policies8(1), 83-110. doi: 10.22096/esp.2021.127205.1343. [In Persian]
Bailey, N. (2018). “Exploring the relationship between institutional factors and FDI attractiveness: A meta-analytic review”. International Business Review, 27(1), 139-148. http://dx.doi.org/10.1016/j.ibusrev.2017.05.012
Balcerzak, A. P. & Zurek, M. (2011). “Foreign direct investment and unemployment: VAR analysis for Poland in the years 1995-2009”. European Research Studies Journal, 1, 3-14. http://dx.doi.org/10.35808/ersj/306
Bayar, Y. (2014). “Effects of economic growth, export and foreign direct investment inflows on unemployment in Turkey”. Investment Management and Financial Innovations, 11(2), 20-27. https://www.businessperspectives.org/index.php/component/zoo/author/y-lmaz-bayar?Itemid=212
Bettendorf, L.; Horst, A. V. D. & De Mooij, R. A. (2009). “Corporate tax policy and unemployment in Europe: An applied general equilibrium analysis”. World Economy, 32(9), 1319-1347. http://dx.doi.org/10.1111/j.1467-9701.2009.01211.x
Burns, D. K.; Jones, A. P.; Goryakin, Y. & Suhrcke, M. (2017). “Is foreign direct investment good for health in low and middle income countries? An instrumental variable approach”. Social Science & Medicine, 181, 74-82. http://dx.doi.org/10.1016/j.socscimed.2017.03.054
Chakraborty, C. & Basu, P. (2002). “Foreign direct investment and growth in India: A cointegration approach”. Applied Economics, 34(9), 1061-1073. https://doi.org/10.1080/00036840110074079
Chowdhury, A. & Mavrotas, G. (2006). “FDI and growth: What causes what?” World Economy, 29(1), 9-19. https://doi.org/10.1111/j.1467-9701.2006.00755.x
Coniglio, N. D.; Prota, F. & Seric, A. (2015). “Foreign Direct Investment, Employment and Wages in Sub‐Saharan Africa”. Journal of International Development, 27(7), 1243-1266. https://doi.org/10.1002/jid.3044
Doğrul, H. G. & Soytas, U. (2010). “Relationship between oil prices, interest rate, and unemployment: Evidence from an emerging market”. Energy Economics, 32(6), 1523-1528. http://dx.doi.org/10.1016/j.eneco.2010.09.005
Engemann, K. M.; Owyang, M. T. & Wall, H. J. (2014). “Where is an oil shock?” Journal of Regional Science, 54(2), 169-185. https://doi.org/10.1111/jors.12071
Garang, A. P. M., Yacouba, K., & Thiery, K. K. Y. (2018). Time series bounds approach to foreign direct investment, unemployment and economic growth in Uganda. Modern Economy, 9(01), 87. http://dx.doi.org/10.4236/me.2018.91006
Habanabakize, T. & Mncayi, P. (2022). “Modelling the effects of gross value added, foreign direct investment, labour productivity and producer price index on manufacturing employment”. Journal of Contemporary Management, 19(1), 57-81. http://dx.doi.org/10.35683/jcm21028.137
Habib, M. D. & Sarwar, S. (2013). “Impact of foreign direct investment on employment level in Pakistan: A time series analysis”. JL Pol'y & Globalization, 10, 46.
Hansen, H. & Rand, J. (2006). “On the causal links between FDI and growth in developing countries”. World Economy, 29(1), 21-41. https://doi.org/10.1111/j.1467-9701.2006.00756.x
Karlsson, S.; Lundin, N.; Sjöholm, F. & He, P. (2009). “Foreign firms and Chinese employment”. World Economy, 32(1), 178-201. https://doi.org/10.1111/j.1467-9701.2009.01162.x
Katircioglu, S. T.; Sertoglu, K.; Candemir, M. & Mercan, M. (2015). “Oil price movements and macroeconomic performance: Evidence from twenty-six OECD countries”. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 44, 257-270. https://doi.org/10.1016/j.rser.2014.12.016
Kazerooni, A., alilou, K., & Mozaffari, Z. (2018). “A Study of Contemporaneous Effect of Foreign Direct Investment and Urbanization on Economic Growth in Iranian Provinces (2006-2015)”. Economics Research18(71), 225-260. doi: 10.22054/joer.2018.9834. [In Persian]
Khan, I.; Xue, J.; Zaman, S. & Mehmood, Z. (2022). “Nexus Between FDI, Economic Growth, Industrialization, and Employment Opportunities: Empirical Evidence from Pakistan”. Journal of the Knowledge Economy, 1-23. http://dx.doi.org/10.1007/s13132-022-01006-w
Kilian, L. & Vigfusson, R. J. (2011). “Nonlinearities in the oil price–output relationship”. Macroeconomic Dynamics, 15(S3), 337-363. https://doi.org/10.1017/S1365100511000186
Le, T. H.; Vu-thanh, T. A.; Nguyen, B. Q. & Le, H. C. (2022). “Trade, Foreign Direct Investments and Employment in Vietnam”. In Political, economic and social dimensions of labour markets: a global insight, 159-186. https://doi.org/10.1142/9789811238871_0009
Lheem, H. G. & Guo, S. (2004). “Political Economy of FDI and Economic Growth in China: A Longitudinal test at Provincial Level”. Journal of Chinese political science, 9(1), 43-62. https://doi.org/10.1007/BF02876956
Lufukea, M.; Patob, I. D. & Mlay, F. (2021). “A Rethinking the state of causality from Foreign Direct Investment to employment in East African Community sub-region”. The Accountancy and Business Review, 13(1). https://doi.org/10.59645/abr.v13i1.3
Malik, S. K. (2019). “Foreign direct investment and employment in Indian manufacturing industries”. The Indian Journal of Labour Economics, 62(4), 621-637. https://doi.org/10.1007/s41027-019-00193-6
Osabohien, R.; Awolola, O. D.; Matthew, O.; Itua, O. Q. & Elomien, E. (2020). “Foreign direct investment inflow and employment in Nigeria”. Investment management and financial innovations, 17(1), 77-84. http://dx.doi.org/10.21511/imfi.17(1).2020.07
Osei, A. E. (2019). “An assessment of the impact of foreign direct investment on employment: the case of Ghana’s economy”. The Journal of Social Sciences Research, 5(6), 143-158. http://dx.doi.org/10.32861/ijefr.56.143.158
Pourmandbakhshayesh, T., vejdani, M., & sadeghi, M. (2020). “Spatial Survey on the Impact of Export and Foreign Direct Investment on Employment”. Quarterly Journal of New Economy and Trade15(2), 1-27. doi: 10.30465/jnet.2020.6121 [In Persian]
Reisen, H. & Soto, M. (2001). “Which types of capital inflows foster developing‐country growth?” International finance, 4(1), 1-14. https://doi.org/10.1111/1468-2362.00063
Rong, S.; Liu, K.; Huang, S. & Zhang, Q. (2020). “FDI, labor market flexibility and employment in China”. China Economic Review, 61, 101449. https://doi.org/10.1016/j.chieco.2020.101449
Sadikova, M.; Faisal, F. & Resatoglu, N. G. (2017). “Influence of energy use, foreign direct investment and population growth on unemployment for Russian Federation”. Procedia computer science, 120, 706-711. https://doi.org/10.1016/j.procs.2017.11.299
Setyanti, A. M. & Wahyudi, S. T. (2021). “Foreign Direct Investment and Youth Employment Causality: Evidence From ASEAN-5 Countries”. Jurnal Economia, 17(2), 208-219. http://dx.doi.org/10.21831/economia.v17i2.36447
Seyed Noorani, M,R,. Tari, F., & Mohammadpour, H. (2019). “The impact of foreign direct investment and good governance on employment in developing countries”. Journal of Urban Economics and Management, 8(31), 21-34. [In Persian]
Seyednourani, S., & Mohammadpour, H. (2018). “The Impact of Foreign Direct Investment on Employment in OECD and Developing Countries”. Quarterly Journal of New Economy and Trade13(2), 53-79. [In Persian]
Sidaei, I., Bahari, I., & Zarei, A. (2011). “situation Investigation of the Employment and unemployment in Iran during the years 1389-1335”. Journal of Development strategy, 25(1), 216-247. https://www.sid.ir/paper/493531/fa [In Persian]
Wang, J. & Zhang, H. (2005). “An empirical study of effect of foreign direct investment on China’s employment”. World Economy Study, 9, 15-21. https://doi.org/10.1177/21582440231158027