تحلیل تطبیقی مشوق‌های مالیاتی کشورهای منتخب در مواجهه با بحران کووید-19

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مالی و حسابداری، دانشکده اقتصاد و علوم اداری، دانشگاه سلجوق، قونیه، ترکیه

2 گروه حسابداری، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

چکیده

همه‌گیری کووید-19 علاوه‌بر ایجاد موجی از ابتلا و مرگ‌و‌میر، کشورهای مختلف را درگیر بحران اقتصادی ویژه‌ای کرد. در جریان بحران همه‌گیری کووید-19 تقریباً تمام کشورها از مشوق‌های مالیاتی به‌عنوان ابزاری با‌اهمیت جهت کاهش تأثیرات منفی اقتصادی این بحران استفاده کرد‌ند. هدف این مقاله، بررسی و تحلیل مشوق‌های مالیاتی کشورهای آلمان، روسیه و اسپانیا در مواجهه با بحران کووید-19 می‌باشد. بررسی و تحلیل مشوق‌های مالیاتی کشورهای مختلف در مواجهه با این بحران و برجسته کردن نکات قوت و ضعف آنها، سایر کشورها را در اتخاذ تصمیمات مناسب در مواقع بحرانی مانند بحران همه‌گیری کووید-19 یاری می‌رساند. پژوهش از نوع کاربردی بوده و با استفاده از روش‌های تحلیل محتوا و تحلیل تطبیقی انجام گرفته است. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز با مراجعه به پایگاه‌های اطلاع‌رسانی معتبر جهانی همچون OECD و بکارگیری ابزار سیاهۀ‌وارسی گردآوری و مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفت. بدین‌ترتیب، یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، کشورهای منتخب مورد مطالعه در این بحران از مشوق‌های مالیاتی مختلف و متنوعی شامل؛ تعویق مالیات، کاهش مالیات، کاهش پیش‌پرداخت مالیات، امهال مالیاتی، بازپرداخت زیان مالیاتی، مالیات صفر، تقسیط مالیات، تعطیلات مالیاتی، معافیت مالیاتی و تعویق پیش‌پرداخت‌ مالیات به‌منظور کاهش آثار منفی اقتصادی بحران همه‌گیری کووید-19 استفاده کرده‌اند. در این میان، روسیه بیشترین و اسپانیا کمترین تنوع را در استفاده از انواع مشوق‌های مالیاتی داشته‌اند. در هر حال، در شرایط بحرانی تقریباً تمام مشوق‌های مالیاتی می‌توانند مورد استفاده سیاست‌گذار مالیاتی قرار گیرند، به شرطی که مشوق‌های مالیاتی مورد استفاده ضمن کمک به خارج شدن کسب‌و‌کارها از بحران، از هدر رفت منابع مالی دولت نیز جلوگیری نمایند. بدین‌ترتیب، انتظار می‌رود، نتایج و پیشنهادات این پژوهش بتواند به-عنوان یک نقشه راه برای استفاده هرچه بهتر از انواع مشوق‌های مالیاتی در مواقع بحرانی مانند بحران همه‌گیری کووید-19 مورد استفاده سیاست‌گذار مالیاتی در این زمینه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آقا­نظری، حسن؛ آقایی، اله­محمد؛ جوشقانی­نائینی، سیدحمید. (۱۳۹۰). مالیات و مشوق مالیاتی در گردونه عدالت اجتماعی. پژوهشنامه مالیات، ۱۹(۱۲)، ۱۸۲-۱۵۳.
پرمه، زورار. (1398). ارزیابی اثرات شیوع بیماری کووید-19 بر بخش صنعت ایران: کاربرد چارچوب ماتریس حسابداری اجتماعی. فصلنامه پژوهش­های اقتصاد صنعتی، 3(8)، 79-93.
دهقان­هراتی، علی؛ مهرابی­بشر­آبادی، حسین؛ رهبر­دهقان، علیرضا. (1393). بررسی تاثیر سیاست­های مالی و مالیاتی بر تجارت بخش کشاورزی در ایران. فصلنامه برنامه­ریزی و بودجه، ۱۹(۱۲۴)، ۱۱۱-۱۲۸.
رضائی، ابراهیم. (۱۳۹۵). سیاست­گذاری مؤثر مالیاتی در بستر ادوار تجاری. پژوهشنامه مالیات، ۲۴ (۲۹)، ۱۶۳-۱۳۱.
غفاری، غلامرضا. (1390). منطق پژوهش تطبیقی. مجله مطالعات اجتماعی ایران. 4(3)، 76-9.
رضایی، محمدقاسم؛ سبزرو، محبوبه؛رضایی پور، محمد. (1392). آزمون اثرات مشوق­های مالیاتی (شواهدی در ایجاد رقابت مالیاتی، جذب سرمایه­گذاری و افزایش رشد اقتصادی). پژوهشنامه اقتصادی، 13(51)، 163-187.
مجدزاده­طباطبایی، شراره (1376). بررسی اثرات سیاست­های تثبیت اقتصادی بر متغیرهای حقیقی کلان اقتصادی: مطالعه موردی اقتصاد ایران. پایاننامه کارشناسی ارشد رشته اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه شیراز.
نوبخت. (1402). تحلیل تطبیقی اقدامات و سیاست­های مالی کشورهای منتخب در مواجهه با همه­گیری ویروس کرونا. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، آماده انتشار.
نوبخت یونس. (1401). تحلیل مصوبات اقتصادی دولت ایران در واکنش به بحران کووید-۱۹. مجله علم سنجی کاسپین، ۹ (۱)، ۱۱۷-۱۲۴.
Aga Nazari H, Aghaee A, Joshaghaneenaeeni S H. (2012). Tax and Tax incentives from Social Justice Perspective. Journal of Tax Research, 19(12),153-182. http://taxjournal.ir/article-1-79-fa.html. [In Persian]
Bin-Nashwan, S. A., & Muneeza, A. (2023). Investment decisions in digital sukuk in the time of COVID-19: do tax incentives matter?. Journal of Sustainable Finance & Investment13(1), 589-613. Creswell, JW. (2014). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches: The fourth edition. Thousand Oaks, CA: Sage Publications. https://doi.org/10.1080/20430795.2021.1978918
Dehgan Harati A, Mehrabi Boshrabadi H., & Rahbar Dehghan A. (2014). Survey the effect of financial and taxation policies on agricultural trade in iran. JPBUD, 19(1),111-128. http://jpbud.ir/article-1-1138-fa.html. [In Persian]
Deyganto, K.O. (2022). The effect of tax incentives practices on the sustainability of micro, small and medium enterprises in Ethiopia during the outbreak of corona virus pandemic. Journal of Innovation and Entrepreneurship, 11(8), 1-22. https://doi.org/10.1186/s13731-022-00194-8
EC, Europen Comission. (2021). Policy measures taken against the spread and impact of the coronavirus. https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/coronovirus_policy_measures_12_february_2021.pdf.
Ghaffari, G. (2011). The Logic of Comparative Research. Journal of Iranian Social Studies, 3(4), 119-99. 20.1001.1.20083653.1388.3.4.5.2. [In Persian]
Karpova, V. V., Tischenko, V. F., Ostapenko, V. N., & Ivanov, Y.B. (2020). Anti-Crisis Fiscal Measures in the European Union during the COVID-19 Pandemic and their Impact on GDP. Journal of Tax Reform, 6(3), 225–243. https://doi.org/10.15826/jtr.2020.6.3.083
KPMG, Klynveld Peat Marwick Goerdeler. (2021). COVID-19 Global tax developments summary. https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/us/pdf/2020/03/covid-19-tax-developments-summary.pdf.
Koç, İ., & Yardimcioğlu, F. (2020). Covid-19 Pandemi Sürecinde Uygulamaya Konulan Mali Tedbir ve Teşviklerin Karşılaştırmalı Analizi: Türkiye ve Seçilmiş AB Ülkeleri Karşılaştırması. Research Journal of Politics, Economics & Management/Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Arastirmalari Dergisi, 8(2). 123-152. 123-152. 123 - 152, 16.12.2020. [In Turkish]
Majdzadeh Tabatabai, Sh. (1997). Investigating the effects of economic stabilization policies on real macroeconomic variables: A case study of Iranian economy. Master Thesis in Economics, Faculty of Economics, Shiraz University. [In Persian]
Nobakht, Y. (2022). Analysis of the Iranian Government's Economic Authorizations in Response to the COVID-19 Crisis. Caspian Journal of Scientometrics, 9(1), 117-124. https://doi.org/10.22088/cjs.9.1.117 [In Persian]
Nobakht, Y. (2023). Comparative Analysis of Fiscal Policies and Measures of Selected Countries in Confronting Coronavirus Pandemic. Strategic Studies of public policy, 13(46), 186-200. https://doi.org/10.22034/SSPP.2023.553730.3194
OECD, Organisation for Economic Co-operation and Development. (2021). Latest data on tax policy measures taken by governments so far in response to the coronavirus pandemichttps://www.oecd.org/tax/.
Permeh, Z. (2019). Evaluation the Impacts of Covid19 Outbreaking on Iran's Manufacturing sector: Application of Social Accounting Matrix. Quarterly journal of Industrial Economic Researches, 3(8), 79-93. https://doi.org/10.30473/indeco.2020.6995. [In Persian]
Rezaei, E. (2016). Effective Tax Policy Making in the Context of Business Cycles. Journal of Tax Research, 24(29), 131-163. http://taxjournal.ir/article-۱-۸۱۸-fa.html. [In Persian]
Rezaee, M., Sabzrou, M., Rezaee-Pour, M. (2013). Testing the Impacts of Tax Incentives (Evidence in Enhancing Tax Competition, Investment Attraction and Increasing Economic Growth). Economics Research, 13(51), 163-187. https://joer.atu.ac.ir/article_413.htm. [In Persian]
Sadiq, K., & Krever, R. (2021). Does tax policy fit in the portfolio of COVID-19 responses?. Pacific Accounting Review, 33(2), 212-220. https://doi.org/10.1108/PAR-08-2020-0119
Sari, D., Hidayat, B.S., Supriatna, E.D.  (2021). Analysis Of Covid-19 Tax Incentives On Tax Revenues. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 12(8), 1710-1715. https://doi.org/10.17762/turcomat.v12i8.3238
Siahaan, A. L. S. (2021). Analysis of Income Tax Incentives (PPh) during the Covid-19 Pandemic in Indonesia. Activa Yuris: Jurnal Hukum, 1(1), 1-7. journal.unipma.ac.id/index.php/AY/article/view/8674
Sukharev, O.S. (2020). Economic crisis as a consequence COVID-19 virus attack: risk and damage assessment. Quantitative Finance and Economics, 4(2), 274-293. https://doi.org/ 10.3934/QFE.2020013
WHO, World Health Organization. (2023). WHO coronavirus (COVID-19) dashboard. https://covid19.who.int.
Xu, J., & Wei, W. (2021). The effects of tax and fee reduction policy on mitigating shock of the COVID-19 epidemic in China. Applied Economics, 53(46), 5303-5318. https://doi.org/10.1080/00036846.2021.1904119