تحلیل نابرابری درآمدی ایران با تاکید بر رشد اقتصادی و شهرنشینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه کردستان

10.22126/pse.2025.11453.1169

چکیده

شناسایی عوامل اقتصادی و غیراقتصادی مؤثر بر نابرابری درآمدی در کشورهای درحال‌توسعه، به‌منظور تحقق توسعه پایدار، حائز اهمیت است. تأثیر رشد اقتصادی و شهرنشینی، با ایجاد اشتغال، توسعه زیرساخت‌ها و توزیع عادلانه منافع، اهمیت زیادی در کاهش نابرابری درآمدی دارند. هدف پژوهش حاضر تحلیل نابرابری درآمدی ایران با تاکید بر رشد اقتصادی و شهرنشینی، طی دوره‌زمانی 1401- 1371 با استفاده از مدل خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی (ARDL) می‌باشد. شاخص مورد استفاده برای نابرابری درآمدی، شاخص ضریب جینی و متغیرهای استفاده شده در پژوهش نرخ رشداقتصادی، نرخ شهرنشینی، تورم، رانت نفت و درجه باز بودن تجارت است. نتایج نشان می-دهد که متغیر نرخ رشد اقتصادی با یک وقفه تاثیر منفی و معنادار بر نابرابری درآمدی در ایران دارد؛ همچنین متغیر نرخ شهرنشینی تاثیر مثبت و معنادار بر نابرابری درآمدی دارد. همچنین یافته‌های حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که رانت نفت تاثیر منفی و معناداری بر نابرابری درآمدی دارد، نتایج حاکی از این است که رانت نفت به دلیل وابستگی اقتصادی به منابع طبیعی و عدم تنوع اقتصادی، می‌تواند منجر به کاهش نابرابری درآمدی در ایران شود. طبق برآورد نتایج، متغیرهای تورم و درجه باز بودن تجارت نیز تاثیر مثبتی بر نابرابری درآمدی دارند. باتوجه‌ به تأثیر مثبت رشد اقتصادی و شهرنشینی بر نابرابری درآمدی، پیشنهاد می‌شود دولت باید سیاست‌ها و برنامه‌هایی را برای ایجاد یک رشد اقتصادی پایدار و عادلانه، تسهیل امکانات اشتغال و آموزش، و ایجاد زیرساخت‌های اجتماعی مناسب در نظر بگیرد. از طرفی، سیاست‌های توزیعی عادلانه و برنامه‌های توسعه منطقه‌ای را اجرا کند تا نابرابری درآمدی را در ایران کاهش داده و توسعه پایدار و عادلانه را در سطح کشور ترویج کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 10 بهمن 1403
  • تاریخ دریافت: 09 آذر 1403
  • تاریخ بازنگری: 09 بهمن 1403
  • تاریخ پذیرش: 10 بهمن 1403