تحلیل اثرگذاری مخارج و مالیات‌های دولت بر سطح مصرف و تولید در ایران با استفاده از مدل تعادل عمومی پویای تصادفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم اداری لرستان

2 اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و اداری دانشگاه لرستان خرم آباد

3 اقتصاد، دانشکده اقتصاد دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی پیامدهای سطح مخارج و مالیات های دولت بر مصرف و تولید می‌باشد. ساختار مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE) بر اساس بهینه‌یابی واحدهای اقتصادی (خانوار و بنگاه) می‌باشد. داده های مورد بررسی از بانک مرکزی استخراج شده، برای آماده‌سازی داده‌ها ، از نرم افزارهای اکسل و ایویوز استفاده ‌شده و برآورد مدل، شبیه‌سازی و نتیجه‌گیری از الگو، از نرم‌افزار داینر استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که اگر هدف دولت حفظ سطح مصرف بخش خصوصی و اجتناب از کاهش سطح تولید باشد آنگاه افزایش نرخ مالیات بر سرمایه گزینه مناسب‌تری نسبت به نرخ مالیات بر مصرف و نرخ مالیات بر دستمزد خواهد بود و اگر هدف حفظ فرآیند تشکیل سرمایه و اجتناب از کاهش موجودی سرمایه ثابت باشد، آنگاه نرخ مالیات بر مصرف گزینه مناسب‌تری برای سیاست‌گذار مالی می‌باشد. همچنین نتایج بررسی ها نشان می‌دهد که اثر هر سه نرخ مالیاتی بر مصرف کل و سطح تولید به طور تقریبی مشابه با هم بوده و از این نظر تفاوتی ندارند، اما افزایش نرخ مالیات بر سرمایه نسبت به دو نرخ دیگر، باعث کاهش بیشتر مخارج می‌شود. در اخر می‌توان گفت اگر هدف سیاست‌گذار رسیدن به یک نرخ رشد اقتصادی هدف در بلندمدت باشد آنگاه لازم است از یک سطح مشخصی از سرمایه برخوردار باشد و لذا مستقل از نوع مخارج (جاری یا عمرانی)، بهتر است نرخ مالیات بر سرمایه را تغییر ندهد و در غیر این‌صورت، نرخ مالیات بر سرمایه می‌تواند گزینه مناسبی باشد زیرا سطح تولید و مصرف خصوصی را کمتر متاثر می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

ابونوری، اسماعیل؛ کریمی، سعید؛ مردانی، محمدرضا. (1387). «اثر سیاست مالی بر متغیرهای کلان اقتصاد ایران: رهیافتی از روش خودرگرسیون برداری». پژوهش‌نامۀ اقتصادی، 10(38)، 117-143. https://joer.atu.ac.ir/article_2747.html
اسنودن، بی؛ وین، اچ.؛ وینارکوویچ، پی. (1383). راهنمای نوین اقتصاد کلان. ترجمۀ منصور خلیلی عراقی و علی سوری، تهران: انتشارات برادران.
اشرفی‌پور، محمدعلی. (1392). «آثار سیاست‌های مالی بر مصرف بخش خصوصی در ایران». مجلۀ اقتصادی، 13(7-8)، 51-72. https://ejip.ir/article-1-637-fa.html
انصاری‌نسب، مسلم؛ تراب، فاطمه. (1394). «بررسی آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت مالیات بر مصرف و مالیات بر درآمد بر مصرف بخش خصوصی در اقتصاد ایران». سیاست‌های مالی و اقتصادی، 3(12)، 57-78. http://qjfep.ir/article-1-270-fa.html
تقی‌پور، انوشیروان؛ اصفهانیان، هما. (1395). «تحلیل ادوار تجاری تکانه‌های نفتی و مخارج دولت و مکانیزم‌های اثرگذاری آن‌ها بر متغیرهای کلان اقتصادی: رهیافت مدل DSGE». اقتصاد مالی، 10(35)، 75-102. https://sanad.iau.ir/Journal/ecj/Article/1062918
خدابخشی، اکبر؛ یارمحمدی، زهرا. (1401). «بررسی ظرفیت و کوشش مالیاتی در شرایط GDP با نفت و بدون نفت در ایران». مطالعات اقتصاد بخش عمومی، 1(1)، 1-22. https://doi.org/10.22126/pse.2022.2304
طاهری، فرزانه؛ محمدی، حمید و موسوی، نعمت‌الله. (1387). «تحلیل آثار افزایش مخارج دولت بر متغیرهای کلان بخش کشاورزی و اقتصاد ایران: تحلیلی در چارچوب تعادل عمومی». پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 16(47)، 97-122. https://qjerp.ir/article-1-265-fa.html
غلامی، الهام و هژبرکیانی، کامبیز. (1393). «بررسی آثار سیاست‌های مالی در ایران با تأکید بر فضای کلان اقتصادی». اقتصاد کاربردی، 4(13)، 15-24. https://srb.sanad.iau.ir/fa/Article/804158
فلاحتی، علی؛ مرادپور اولادی، مهدی. (1390). «بررسی اثر شوک‌های مالیاتی در اقتصاد ایران». پژوهش‌نامۀ مالیات، 19(12)، 183-210. https://taxjournal.ir/article-1-80-fa.html
گایانه، ناذر؛ طیب‌نیا، علی؛ یوسفی، کوثر. (1401). «آثار تولیدی مالیات بر مصرف و مالیات بر درآمد سرمایه». پژوهش‌نامۀ مالیات، 30(55)، 152-191. http://dx.doi.org/10.52547/taxjournal.30.55.6
گلمرادی، حسن؛ انجم‌شعاع، سجاد. (1394). «اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت مخارج دولت و تورم بر رشد اقتصادی در ایران». سیاست‌های مالی و اقتصادی، 3(10)، 89-108. https://qjfep.ir/article-1-172-fa.html
نادری، سعید؛ سلاطین، پروانه. (1397). «تأثیر مالیات بر ارزش‌افزوده بر توزیع درآمد در گروه کشورهای منتخب درآمد متوسط». سیاست‌های راهبردی و کلان، 6(24)، 568-595. https://www.jmsp.ir/article_58466.html
هادیان، ابراهیم؛ افشون، حبیب‌الله؛ صمدی، علی‌حسین؛ صدرایی، احمد. (1398). «بررسی اثرات مخارج عمومی بر متغیرهای کلان اقتصادی تحت قاعدۀ بودجۀ متوازن در ایران: رهیافت DSGE». پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 27(92)، 89-132. https://qjerp.ir/article-1-2531-fa.html
 
Abounori, E.; Karimi Potanlar, S. & Mardani, M. R. (2010). “The effect of fiscal policy on macroeconomic variables of Iran's economy: A vector autoregression approach”. Economics Research, 10(38), 117-143. [In Persian]. https://joer.atu.ac.ir/article_2747.html
Ansarinasab, M. & Torab, F. (2016). “Study the Effects of Consumption Tax and Income Tax in Long-Time and Short-Time on the Private Sector Consumption in Iran Economy”. Quarterly Journal of Economic Research and Policies, 3(12), 89-132. [In Persian]. http://qjfep.ir/article-1-270-en.html
Ashrafipour, M. A. (2013). “The effects of fiscal policies on private sector consumption in Iran”. Economic Journal, 13(7-8), 51-72. [In Persian]. https://ejip.ir/article-1-637-fa.html
Barro, R. J. (1974). “Are Government Bonds Net Wealth?” Journal of Political Economy, 82 (6), 1095–1118. https://doi.org/10.1086/260266
Barro, R. J. (1989). “Interest-Rate Targeting”. Journal of Monetary Economics, 23(1), 3-30. https://doi.org/10.1016/0304-3932(89)90013-3
Blanchard, O. & Kahn, M. (1979). “Backward and Forward Solutions for Economies with Rational Expectations”. American Economic Review, 69(2), 114-118.
Blanchard, O. J. & Fischer, S. (1989). Lectures on Macroeconomics. Massachusetts: MIT Press.
Blanchard, O. J., & Perotti, R. (2002). “An Empirical Characterization of the Dynamic Effects of Changes in Government Spending and Taxes on Output”. The Quarterly Journal of Economics, 117(4), 1329–1368. https://doi.org/10.1162/003355302320935043
Bouakez, H. & Rebei, N. (2007). “Why does private consumption rise after a government spending shock?” Canadian Journal of Economics / Revue canadienne d'économique, 40 (3), 954–979. https://doi.org/10.1111/j.1365-2966.2007.00437.x
Calvo, G. (1983). “Staggered prices in a utility-maximizing framework”. Journal of Monetary Economics, 12(3), 383–398. https://doi.org/10.1016/0304-3932(83)90060-0
Cochrane, J. (2007). “Inflation determination with Taylor rules: A critical review”. Journal of Monetary Economics, 54(8), 2511–2525. https://doi.org/10.1016/j.jmoneco.2007.07.002
Coenen, G.; Straub, R. & Trabandt, M. (2013). “Gauging the effects of fiscal stimulus packages in the euro area”. Journal of Economic Dynamics and Control, 37(2), 367–386. https://doi.org/10.1016/j.jedc.2012.09.006
Dabla-Norris, E. & Lima, F. (2018). “Macroeconomic Effects of Tax Rate and Base Changes: Evidence from Fiscal Consolidations”. IMF Working Paper, 18/220. https://doi.org/10.5089/9781484384003.001
Economides, G.; Park, H.; Philippopoulos, A. & Sakkas, S. (2022). “On the mix of government expenditure and tax revenues”. Macroeconomic Dynamics, 26(1), 1–48. https://doi.org/10.1017/S1365100520000105
Falahati, A. & Moradpour Oladi, M. (2011). “The Effect of Fiscal Policy on Economy in Iran”. Journal of Tax Research, 19(12), 183-210. [In Persian]. https://taxjournal.ir/article-1-80-en.html
Gholami, E., & Hojabr Kiani, K. (2014). “Investigating the effects of fiscal policies in Iran with an emphasis on the macroeconomic environment”. Quarterly Journal of Applied Economics, 4(13), 15-24. [In Persian]. https://srb.sanad.iau.ir/en/Article/804158
Golmoradi, H. & Anjom Shoa, S. (2015). “Short Run and Long Run Effects of Inflation and Government Expenditure on Economic Growth in Iran”. Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, 3(10), 89-108. [In Persian]. https://qjfep.ir/article-1-172-en.html
Hadian, E.; Afshoon, H.; Samadi, A. H. & Sadraei, A. (2019). “Investigating the effects of public expenditures on macroeconomic variables under a balanced budget rule in Iran: A DSGE approach”. Quarterly Journal of Economic Research and Policies, 27(92), 89-132. [In Persian]. https://qjerp.ir/article-1-2531-en.html
Hussain, A.; Sulaiman, D. M.; Akram, K. & Lal, I. (2009). “Effectiveness of government expenditure crowding-in or crowding-out: empirical evidence in case of Pakistan”. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 16, 143–149.
Khan, R.; Ejaz, A. & Gill, A. R. (2009). Crowding out effect of public borrowing: a case of Pakistan. The Islamic University of Bahawalpur, Pakistan.
Khodabakhshi, A. & Yarmohammadi, Z. (2022). “Investigating tax capacity and tax effort in conditions of GDP with oil and without oil in Iran”. Public Sector Economics Studies, 1(1), 1-22. [In Persian]. https://doi.org/10.22126/pse.2022.2304
Kotera, G. & Sakai, S. (2017). “Complementarity between Merit Goods and Public Consumption: Evidence from an Estimated DSGE Model for Japan”. KIER Discussion Paper Series, 978. https://doi.org/10.2139/ssrn.3073956
Lacalle, D. (2021). “Increasing Taxes or Spending Cuts: What Is More Effective for Fiscal Consolidation?” Journal of New Finance, 2(1), 1–29. https://doi.org/10.46671/2521-2486.2021.v2.n1.1
Leeper, E. M. (1991). “Equilibria under 'active' and 'passive' monetary and fiscal policies”. Journal of Monetary Economics, 27(1), 129–147. https://doi.org/10.1016/0304-3932(91)90007-B
Mahmoudzadeh, M.; Sadeghi, S. & Sadeghi, S. (2013). “Fiscal spending and crowding out effect: a comparison between developed and developing countries”. Institutions and Economies, 5(1), 31–40.
McCallum, B. T. (1983). “On non-uniqueness in rational expectations models: An attempt at perspective”. Journal of Monetary Economics, 11(2), 139–168. https://doi.org/10.1016/0304-3932(83)90031-4
McCallum, B. T. (1999). “Issues in the design of monetary policy rules”. In J. B. Taylor & M. Woodford (Eds.), Handbook of Macroeconomics (Vol. 1, pp. 1483–1530). Elsevier. https://doi.org/10.1016/S1574-0048(99)10033-9
McCallum, B. T. (2003). “Is the fiscal theory of the price level learnable?” Scottish Journal of Political Economy, 50(5), 634–649. https://doi.org/10.1111/j.0036-9292.2003.05005008.x
McCallum, B. T. (2007). “E-stability vis-à-vis determinacy results for a broad class of linear rational expectations models”. Journal of Economic Dynamics and Control, 31(7), 2316–2348. https://doi.org/10.1016/j.jedc.2006.07.006
Munir, K. & Riaz, N. (2019). “Macroeconomic effects of fiscal policy in Pakistan: a disaggregate analysis”. Applied Economics, 51(51), 5652–5662. https://doi.org/10.1080/00036846.2019.1613503
Naderi, S. & Salatin, P. (2018). “Impact of Value Added Tax on Income Distribution in middle-income selected countries”. Quarterly Journal of the Macro and Strategic Policies, 6(24), 568-595. [In Persian]. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.23452544.1397.6.24.3.0
Nazer, G.; Taiebnia, A, & Yousefi, K. (2022). “Consumption and Corporate Income Tax Effects on Production”. Journal of Tax Research, 30(55), 152-191. [In Persian]. http://dx.doi.org/10.52547/taxjournal.30.55.6
Sims, C. A. (1983). “Is There a Monetary Business Cycle?” The American Economic Review, 73(2), 228–233.
Sims, C. A. (2002). “Solving linear rational expectations models”. Computational Economics, 20(1–2), 1–20. https://doi.org/10.1023/A:1020517101003
Snowdon, B. Vane, H. & Wynarczyk, P. (2004). A modern guide to macroeconomics. (M. Khalili Iraqi & A. Souri, Trans.), Tehran: Baradaran Pub. [In Persian].
Taghipour, A. & Esfahaniyan, H. (2016). “Analysis of business cycles of oil shocks and government expenditures and their impact mechanisms on macroeconomic variables: A DSGE model approach”. Quarterly Journal of Financial Economics, 10(35), 75-102. [In Persian]. https://sanad.iau.ir/en/Journal/ecj/Article/1062918
Taheri, F.; Mohammadi, H. & Mousavi, N. (2008). “Investigating the Impact of the Increase in Government Expenditures on Macro Variables in the Agricultural Sector and on Iranian Economy: An Analysis Based on General Equilibrium Framework”. Quarterly Journal of Economic Research and Policies, 16(47), 97-122. [In Persian]. http://qjerp.ir/article-1-265-en.html
Végh, C. A. & Vuletin, G. (2015). “How is tax policy conducted over the business cycle?” American Economic Journal: Economic Policy, 7(3), 327–370. https://doi.org/10.1257/pol.20120254
Woodford, M. (1990). “The optimum quantity of money”. In B. M. Friedman & F. H. Hahn (Eds.), Handbook of Monetary Economics (Vol. 2, pp. 1067–1152). Elsevier. https://doi.org/10.1016/S1573-4498(05)80021-0
Woodford, M. (1995). “Price-level determinacy without control of a monetary aggregate”. Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy, 43, 1–46. https://doi.org/10.1016/0167-2231(95)90033-0
Woodford, M. (2000). A Neo-Wicksellian Framework for the Analysis of Monetary Policy. Princeton University Press.
Woodford, M. (2003). Interest and Prices: Foundations of a Theory of Monetary Policy. Princeton University Press.
مطالعات اقتصاد بخش عمومی
دوره 4، شماره 2
شهریور 1404
صفحه 247-278

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 06 خرداد 1403
  • تاریخ بازنگری: 25 دی 1403
  • تاریخ پذیرش: 01 بهمن 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار