آزمون دور و تسلسل و مبادله رأی در اقتصاد ایران: مورد مجلس شورای اسلامی و شورای رقابت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشگاه پیام نور

چکیده

انتخاب عمومی با دشواری‌های اساسی مواجه است و پاسخ به سوال اساسی انتخاب جمعی؛ اینکه کدام گزینه به‌لحاظ اجتماعی بر سایر گزینه‌ها مرجح است به سادگی امکان پذیر نمی‌باشد. اگر چه قضیه عدم امکان اَرو، چالش‌های ذاتی را که هنگام تلاش برای تجمیع منصفانه و منسجم ترجیحات جمعی بروز می‌نماید برجسته نمود، لیکن علاوه بر مواردی که اَرو مطرح نمود، تجمیع ترجیحات جمعی با مشکلاتی مثل دور و تسلسل و مبادله رأی نیز مواجه است. هدف این مقاله بررسی وجود مشکلات دور و تسلسل و مبادله رأی در تصمیم‌گیری‌های جمعی در ایران می‌باشد. مبانی نظری و یافته‌های تجربی بر امکان بروز دور و تسلسل در کمیته‌ها صحه می‌گذارند و مشاهدات حاکی از استفاده گسترده از مبادله رأی در اخذ تصمیمات کمیته‌ها است. بنابراین با استفاده از اطلاعات مربوط به تخصیص بودجه عمرانی و بودجه دانشگاه‌های علوم پزشکی به استان‌های کشور، بروز دور و تسلسل در فرآیند توزیع بودجه بررسی می‌شود. نتایج شواهد قانع کننده‌ای از بروز دور و تسلسل در تخصیص بودجه‌های عمرانی و دانشگاههای علوم پزشکی بین استان‌های کشور نشان نمی‌دهند. عدم وجود دور و تسلسل، نشان دهنده درجه‌ای از ثبات و قابلیت پیش‌بینی در فرآیند توزیع بودجه است و نشان می‌دهد تخصیص گذشته به شدت بر تخصیص فعلی تاثیر گذار است. همچنین با توجه به دو پرونده مطرح شده در شورأی رقابت و با استفاده از روشِ حداکثر درستنمایی با اطلاعات کامل، مبادله رأی در کمیته مذکور مورد آزمون قرار گرفت. هرچند شواهدی از مبادله آراء در شورأی رقابت به دست نیامد، لیکن یافته‌ها از عدم استقلال موضوعات مورد رأی گیری و تاثیر رأی‌دهی در موضوعات مختلف بر یکدیگر حکایت دارند. درضمن ویژگی‌های فردی، اعتقادات، باورها و ایدئولوژی‌های اعضاء نسبت به بزرگی و اهمیت سازمان متبوع آنها تاثیر بسیار بیشتری بر رفتار رأی دهی آنان دارد.

کلیدواژه‌ها



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 26 دی 1403
  • تاریخ دریافت: 30 مرداد 1403
  • تاریخ بازنگری: 29 مهر 1403
  • تاریخ پذیرش: 26 دی 1403