اثرات درآمدهای مالیاتی بر رشد اقتصادی ایران طی ادوار تجاری (با تأکید بر اجزاء مختلف مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت و امور مالی، دانشکده علوم انسانی، موسسه آموزش عالی افاق ارومیه

2 کارشناس اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی

3 استادیار گروه مدیریت و امور مالی، دانشکده علوم انسانی، مؤسسه آموزش عالی آفاق، ارومیه، ایران

4 کارشناس ارشد اقتصادی، کارشناس درآمد شهرداری سلماس

چکیده

اقتصاد ایران یک اقتصاد متکی به نفت میباشد که در سالهای اخیر شدیداً با تحریم‌های اقتصادی مواجه شده است. لذا دولت به جای منابع نفتی به دنبال یک منبع درآمدی دیگر جهت پر کردن این شکاف است. براین اساس، نقش مالیات‌ها در اقتصاد ایران از هر زمان دیگری پررنگ‌تر شده است. با این حال؛ شواهد تجربی و نظری متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد، نحوه اثرگذاری درآمدهای مالیاتی طی ادوار تجاری بر رشد اقتصادی تغییر می‌کند. در نسل جدید مطالعات حوزه اثر سیاست‌های مالی و مالیاتی و برآورد مقدار عددی ضریب فزاینده، محققان با استفاده از روش‌های اقتصادسنجی غیرخطی و با در نظر گرفتن شرایط مختلف اقتصادی به بررسی این موضوع پرداخته‌اند. بررسی این تحقیقات در داخل کشور نشان می‌دهد که در ایران نیز مطالعات متعددی در این حوزه انجام شده است. با این حال، به دلیل تفاوت ساختار و نحوه اثرگذاری مالیات‌های مختلف، تفکیک مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم و ارزیابی تأثیر اجزای مختلف آن‌ها بر رشد اقتصادی طی ادوار تجاری ضروری است. لذا این مطالعه در همین راستا و با استفاده از داده‌های فصلی اقتصاد ایران طی دوره زمانی 1372 الی 1401 و با بهره-جستن از الگوی چرخشی مارکوف به برآورد و تعیین مقدار ضریب فزاینده درآمدهای مالیاتی دولت پرداخته است. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که بزرگ‌ترین ضریب فزاینده در بین اجزا مختلف مالیات‌های مستقیم در رژیم‌های مختلف (رکود، رونق متوسط و رونق بالا) مربوط به مالیات بر اشخاص حقیقی می‌باشد. همچنین در بین اجزاء مختلف مالیات‌های مستقیم، افزایش مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی در دوره رکود تاثیر معناداری بر رشد اقتصادی ندارد، اما در دوره رونق نیز افزایش مالیات بر اشخاص حقوقی نسبت به مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی ترجیح داده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 03 دی 1403
  • تاریخ دریافت: 12 مهر 1403
  • تاریخ بازنگری: 01 دی 1403
  • تاریخ پذیرش: 03 دی 1403