عوامل تعیین کننده انباشت بدهی دولت در ایران با تاکید بر رشد اقتصادی و کسری بودجه ( با استفاده از رویکرد لاسو و ARDL)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزشی اقتصاد، استادیار گروه اقتصاد،مجتمع آموزش عالی سراوان، سیستان و بلوچستان، ایران

2 گروه اقتصاد،دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

استقراض دولتی ابزاری برای تامین مالی دولت محسوب می‌شود که برای اولین بار در سال 1688 در بریتانیا و سپس در امریکا، بلژیک دانمارک و... ظهور کرد. دریافت وام و اعتبارات از طریق بانک‌ها و موسسات داخلی و هم از طریق نهادهای پولی بین المللی از جمله مواردی است که در آینده برای دولت‌ها بدهی ایجاد می‌کند. امروزه، بدهی دولت یک پدیده جهانی است که اکثر کشورهای جهان با آن روبرو هستند. هدف این تحقیق، بررسی تاثیر رشد اقتصادی و کسری بودجه دولت بر انباشت بدهی دولت در ایران در طی سال‌های 1357- 1402 با استفاده از رویکرد لاسو و روش اتورگرسیو با وقفه توزیعی است. نتایج تحقیق از طریق رویکرد لاسو نشان داد متغیر رشد اقتصادی، سرمایه گذاری خارجی،کسری بودجه دولت و باز بودن اقتصاد، نرخ بهره واقعی و تورم به عنوان تعیین کننده‌های انباشت بدهی دولت انتخاب شدند. نتایج برآورد مدل از طریق رویکرد اتورگرسیو با وقفه توزیعی در بلند مدت، نشان داد متغیر باز بودن اقتصاد تاثیر مثبت و معنی دار بر میزان انباشت بدهی دولت داشت. همچنین در بلند مدت متغیر رشد اقتصادی و نرخ بهره واقعی تاثیر منفی و معناداری بر متغیر وابسته داشتند. نتایج مدل جهت بررسی پویایی کوتاه مدت حاکی از معناداری متغیرهای باز بودن اقتصاد، متغیر رشد اقتصادی، نرخ بهره واقعی و کسری بودجه بود. مشابه با دوره بلند مدت، بازبودن اقتصاد تاثیر مثبت و بزرگی بر بدهی دولت در دوره کوتاه مدت داشت. اگرچه تاثیر مثبت کسری بودجه چندان چشمگیر نبود. اما تاثیر منفی نرخ بهره بر کاهش بدهی دولت در هر دو دوره بلند مدت و کوتاه مدت قابل توجه بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

ژیلایی اقدم، جعفر؛ دقیقی اصلی، علیرضا؛ افشاری راد، مجید؛ دامن‌کشیده، مرجان؛ اسماعیل‌زاده، علی. (1398). «اثر آستانه‌ای بدهی‌‌های عمومی دولت بر رشد اقتصادی (کشورهای منطقۀ خاورمیانه و شمال آفریقا) رهیافت انتقال ملایم لجستیکی در داد‌‌ه‌‌های تابلویی»؛ مطالعات و سیاست‌های اقتصادی، 6(2)، 29-58. https://economic.mofidu.ac.ir/article_39251_en.html
سلاطین، پروانه؛ غفاری صومعه، نیلوفر؛ ﻣﺤﻤﺪی، ﺳﻤﺎﻧﻪ. (1397). «ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ مؤثر ﺑﺮ ﻛﺴﺮی ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﺎ تأکید ﺑﺮ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻗﺎﻧﻮن»؛ سیاست‌های ﻣﺎﻟﻲ و اﻗﺘﺼﺎدی، (2)14، 123-158. https://qjfep.ir/article-1-498-fa.html
فتاحی، شهرام؛ حیدری دیزگرانی، علی؛ عسگری، الناز. (1393). «بررسی پایداری بدهی دولت در اقتصاد ایران»؛ سیاست‌‌های مالی و اقتصادی، 2(6)، 67-86. http://qjfep.ir/article-1-152-fa.html
فلاحی، فیروز؛ اصغری‌پور، حسین؛ احمدیان بهروز، کسری. (1398). «بررسی تأثیر بدهی خارجی بر رشد اقتصادی ایران (رهیافت مارکوف-سوئیچینگ)»؛ اقتصاد مالی، 13(46)، 183-216. https://journals.iau.ir/article_666859.html
منتظری، جلال. (1397). «ﻋﻮاﻣﻞ تعیین‌کنندۀ اﻧﺪازة ﺑﺪﻫﻲ دوﻟﺖ در اﻗﺘﺼﺎد اﻳﺮان ﺷﻮاﻫﺪ ﺟﺪﻳﺪ از اﻟﮕﻮی ﺧﻮدﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺎ وﻗﻔﻪ (ARDL)»؛ بررسی مسائل اقتصاد ایران، 5(2)، 105-124. https://economics.ihcs.ac.ir/article_4314.html
Afonso, A. & Alves, J. (2015). “The Role of Government Debt in Economic Growth.working”. Review of Public Economics, 215(4), 9-26. http://dx.doi.org/10.7866/HPE-RPE.15.4.1
Alam, N. &Taib, F. (2013). “An investigation of the relationship of external public debt with budget deficit, current account deficit, and exchange rate depreciation in debt trap and non-debt trap countries”. European Scientific Journal, 9(22), 144-158. https://eujournal.org/index.php/esj/article/view/1645/1636
Bandiera, L. (2008). “Public debt and its determinants in low income countries: results from 7 country case studies”. World Bank, Working Paper Series, 1-25. https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1143511
Barta, Z. (2018). In the Red: The politics of public debt accumulation in developed countries. Ann Arbor: University of Michigan Press. https://doi.org/10.3998/mpub.9726915
Calderon, C. & Fuentes, J. R. (2013). “Government debt and economic growth”. IDB Publications (Working Papers), 4641, Inter-American Development Bank. https://doi.org/10.18235/0011505
Fallahi, F.; Asharipoor, H. & Ahmadian behrooz, K. (2019). “Investigating the impact of foreign debt on Iran's economic growth (Markov-switching approach)”. Financial Economics Quarterly, (3)13, 183-216. [In Persian]. https://journals.iau.ir/article_666859.html?lang=en
Fatahi, S.; Heydari dizgarani, A. & Askari, E. (2014). “The study of government debt sustainability in Iran’s economy”. Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, 2(6), 67-86. [In Persian]. http://qjfep.ir/article-1-152-en.html
Feldstein, M. (1985). “Debt and taxes in the theory of public finance”. Journal of Public Economics, 28(2), 233-245. https://doi.org/10.1016/0047-2727(85)90071-4
Folorunso, B, A. & Falade, O. E. (2013). “Relationship between fiscal deficit and public debt in nigeria: an error correction approach”. Journal of Economics and Behavioral Studies, 5(6), 346-355. http://dx.doi.org/10.22610/jebs.v5i6.410
Forslund, K.; Lycia, L. & Ugo, P. (2011). “The determinants of the   composition of public debt in developing and emerging market countries”. Review of Development Finance, 1(3-4), 207-222. https://doi.org/10.1016/j.rdf.2011.09.004
Gargouri, I. & Ksantini, M. (2016). “The determinants of public debt”. The Romanian Economic Journal, 18(59), 111-124. https://ideas.repec.org/a/rej/journl/v18y2016i59p111-124.html
Globan, T. & Matošec, M. (2016). “Public debt-to-gdp ratio in new eu member states: cut the numerator or increase the denominator”. Journal for Economic Forecasting, 19(3), 57-72. https://www.researchgate.net/publication/309661143
Hlongwane, N. W. & Daw, O. D. (2023). “Determinants of public debt in South Africa: A regimeswitching approach”. International Journal of Economics and Finance Studies, 15(113203), 142-163. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/113203/
Holtfrerich, C.; Feld, L.; Heun, W. & Illing, G. (2016). “Government debt: causes, effects and limit”. Union der deutschen Akademien der Wissenschaften e. V. edition1. 32-36. https://www.leopoldina.org/uploads/tx_leopublication/3Akad_Bericht_Staatsschulden2015_EN.pdf
IMF Report. (2003). “Public debt in emerging markets: Is it too high?” World Economic Outlook, Chapter 3, 36-37. https://www.imf.org/-/media/Websites/IMF/imported-flagship-issues/external/pubs/ft/weo/2003/02/pdf/_chapter3pdf.ashx
Jarju, S. & Njie, M. (2023). “The determinants of public debt in the Gambia: Estimates using the autoregressive redistributed lag (ARDL) bound cointegration technique”. Journal of Economics and International Finance, 15(2), 46-55. https://doi.org/10.5897/JEIF2023.1193
Kempa, B. & Sadatkhan, N. (2015). “Government debt and economic growth in the G7 countries: Are there any causal linkages?” Applied EconomicsLetter, 23(6), 440-443. https://doi.org/10.1080/13504851.2015.1080797
Kripfganz, S. & Schneider, D. C. (2018). “ARDL: Estimating autoregressive distributed lag and equilibrium correction models”. TUPD Discussion Papers 18, Graduate School of Economics and Management, Tohoku University. http://dx.doi.org/10.1111/obes.12377
Kum, H. & Öktem, O. (2018). “Government debts and economic growth: The case for selected European Union countries.” International Journal of Economics and Financial, 8(6), 192-196. https://doi.org/10.32479/ijefi.7399
Lau, E. & Lee, A. (2016). “Determinants of external debt in thailand and the philippines”. International Journal of Economics and Financial, 6(4), 1973-1980. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/366276
Montazari, J. (2019). “Determining factors of government debt size in Iran's economy, new evidences from self-explanatory model with interval (ARDL)”. Review of Iran's Economic Issues, 5(2), 105-124. [In Persian]. https://economics.ihcs.ac.ir/article_4314.html?lang=en
Nkoro, E. & Uko, A. K. (2016). “Autoregressive distributed lag (ARDL) cointegration technique: Application and interpretation”. Journal of Statistical and Econometric Methods, 5(4), 63-91. https://ideas.repec.org/a/spt/stecon/v5y2016i4f5_4_3.html
Omrane, H. & Belguith, S. (2017). “Macroeconomic determinants of public debt growth: A case study for Tunisia”. Theoretical & Applied Economics, 24(613), 161-168. https://ideas.repec.org/a/agr/journl/v4(613)y2017i4(613)p161-168.html
Pesaran, M.; Shin, Y. & Smith, R. J. (2001). “Bounds testing approaches to the analysis of level relationships”. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326. https://doi.org/10.1002/jae.616
Pirtea, M. G.; Nicolescu, A. C. & Mota, P. R. (2013). “An empirical study on public debt’s determinants: evidence from Romania”. Transylvanian Review of Administrative Sciences, 58(38), 144-157. https://rtsa.ro/tras/index.php/tras/article/download/117/113
Reinhart, C. M.; Reinhart, V. R. & Rogoff, K. S. (2012). “Public debt overhangs: advanced-economy episodes since 1800”. Journal of Economic Perspectives, 26(3), 69-86. DOI: 10.1257/jep.26.3.69
Salatin, P.; Ghaffari, N. & Mohammadi, N. (2019). “Examining the factors affecting the budget deficit with an emphasis on the rule of law”. Journal of Financial and Economic Policies, 6(22), 123-158. [In Persian]. https://qjfep.ir/article-1-498-en.html
Sinha, P.; Arora, V. & Bansal, V. (2011). “Determinants of public debt for middle income and high income group countries using Panel Data regression”. MPRA Paper, 32079(6), 1-28. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/32079/1
Swamy, V. (2015). “Government debt and its macroeconomic determinants: An empirical investigation”. Munich Personal Repec, 5(64106), 168-177. https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2601875
Tibshirani, R. (1996). “Regression shrinkage and selection via the lasso”. Journal of the Royal Statistical Society, Series B (Methodological), 58(1), 267-288. https://www.jstor.org/stable/2346178
Yared, P .(2019). “Rising government debt: Causes and solutions for a decades-old tren”. Journal of Economic Perspectives, 33(2), 115-140. DOI: 10.1257/jep.33.2.115
Zada, S. & Gatto, A. (2019). “Determinants of the public debt and the role of the natural resources: A cross-country analysis”. Working Paper, Fondazione Eni Enrico Mattei (FEEM), 004, 1-18. https://hdl.handle.net/10419/211163
Zahra, A.; Nasir, N.; Rahman, S. & Idress, S. (2023). “Impact of exchange rate, and foreign direct investment on external debt: Evidence from Pakistan using ARDL cointegration approach”. iRASD Journal of Economic, 5(1), 52-62. https://doi.org/10.52131/joe.2023.0501.0110
Zhilaei aghdam, J.; Daghighi asli, A.; Afsharirad, M.; Damankeshide, M. & Esmaelzadeh, A. (2019). “Threshold effect of general government debt on economic growth in Middle East and North Africa countries (logistic smooth transition regression approach in panel data)”. The Journal of Economic Studies and Policies, 6(2), 29-58. [In Persian]. https://economic.mofidu.ac.ir/article_39251_en.html
مطالعات اقتصاد بخش عمومی
دوره 3، شماره 4
دی 1403
صفحه 503-530

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 تیر 1403
  • تاریخ بازنگری: 23 شهریور 1403
  • تاریخ پذیرش: 25 شهریور 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار