بررسی اثر اقتصاد مقاومتی(تاب آوری اقتصادی) بر درآمدهای مالیاتی در استان‌های ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه لرستان

2 دانشگاه خوارزمی

چکیده

مالیات به عنوان یکی از منابع مهم درآمدی دولت،برای سرمایه گذاری در زیربناها و بهبود رفاه خانوارها، تابعی از رشد پایدار و درونزا است که ویژگی چنین اقتصادهایی با تاب آوری بالاتر قابل شناسایی است. در همین راستا پژوهش حاضر با استفاده از شواهد آماری استان‌های ایران طی دوره زمانی 1400-1385 و رهیافت اقتصادسنجی داده‌های پانل به بررسی اثرتاب آوری اقتصادی بر مالیاتها می‌پردازد، نتایج برآوردها نشان می‌دهد که با افزایش تاب آوری اقتصادی، درآمدهای مالیاتی به طور معنی‌داری افزایش یافته و دارای کشش بالاتر از یک می‌باشند که بر پایداری درآمدهای دولت دلالت دارند، علاوه بر این نسبت صادرات اثر منفی و بالا بودن رشد اقتصادی نسبت به میانگین رشد اقتصادی کشور اثر مثبت بر درآمدهای مالیاتی دارد و در نهایت تورم و بیکاری اثر معنی‌داری را بر درآمد مالیاتی ندارند، لذا تمرکز بر رشد درونزا و مبتنی بر نیروهای داخلی مهمترین عامل برای پایداری درآمدهای مالیاتی است. در همین راستا پژوهش حاضر با استفاده از شواهد آماری استان‌های ایران طی دوره زمانی 1400-1385 و رهیافت اقتصادسنجی داده‌های پانل به بررسی اثرتاب آوری اقتصادی بر مالیاتها می‌پردازد، نتایج برآوردها نشان می‌دهد که با افزایش تاب آوری اقتصادی، درآمدهای مالیاتی به طور معنی‌داری افزایش یافته و دارای کشش بالاتر از یک می‌باشند که بر پایداری درآمدهای دولت دلالت دارند، علاوه بر این نسبت صادرات اثر منفی و بالا بودن رشد اقتصادی نسبت به میانگین رشد اقتصادی کشور اثر مثبت بر درآمدهای مالیاتی دارد و در نهایت تورم و بیکاری اثر معنی‌داری را بر درآمد مالیاتی ندارند، لذا تمرکز بر رشد درونزا و مبتنی بر نیروهای داخلی مهمترین عامل برای پایداری درآمدهای مالیاتی است.

کلیدواژه‌ها


اسدی، محمد حسن و خداپرست شیرازی، جلیل (1393). اقتصاد مقاومتی با رویکرد توسعه اقتصادی. مدیریت شهری نوین، 2(5)، 93-108. https://journal.shiraz.ir/article_81258.html

بهبودی، داوود، اصغرپور، حسین، باستان، فرانک، و سیف، یزدان. (1392). تاثیر درآمدهای نفتی بر سرمایه اجتماعی در ایران. پژوهش های رشد و توسعه پایدار (پژوهشهای اقتصادی)، 13(3)، 109-124. 20.1001.1.17356768.1392.13.3.4.0 Doi:

تاری فتح اله، کاویانی زهرا، 1392 ،اقتصاد مقاومتی و مؤلفه های آن، فصلنامه سیاست کالن، سال دوم، شماره دوم، 27 – 47 ص، 1392 بهار. https://ensani.ir/file/download/article/20160829130020-9625-427.

توکلی، محمد، خواجوی، شکراله، و ولی پور، هاشم. (1397). ارزیابی تأثیر شکاف پاسخ گویی بیرونی سازمان امور مالیاتی بر اقبال عمومی و درآمدهای مالیاتی. پژوهشنامه مالیات، 26(39 (مسلسل 87) )، 71-92. https://taxjournal.ir/article-1-1532-fa.html

جعفری صمیمی، احمد و اعظمی، کوروش (1393). نقش توانمندسازی اقتصادی در راهبرد اقتصاد مقاومتی در کشورهای در حال توسعه. علوم اقتصادی، 8(28)، 119-107.Doi: 10.22034/JEST.2018.9960.1851

خادم علیزاده، امیر (1395).  نظام مالیاتی سازگار با اقتصاد مقاومتی در ایران (با تاکید بر تثبیت اقتصاد کلان، انعطاف پذیری، شفافیت و پاسخگویی). پژوهشنامه مالیات، 24(32)، 176-145. http://taxjournal.ir/article-1-1045-fa.html

رائی، نیره و محسنی زنوزی، سید جمال­الدین (1395). بررسی مولفه­های اقتصاد مقاومتی در نظام درآمدی دولت و تاثیر آن بر رشد اقتصادی ایران. سیاست­های راهبردی و کلان، 4، 132-115. https://www.jmsp.ir/article_38476.html

عسگری، علی (1392). کالبد شکافی اصلاح نظام مالیاتی کشور: چالش‌ها، برنامه‌ها و عملکرد نظام مالیاتی. سیاست­های مالی و اقتصادی، 1(2)، 120-85. http://qjfep.ir/article-1-31-fa.html
عرفانی، علیرضا، کردلوئی، حمیدرضا، شمسیان، اسماعیل.(1395). تحلیل اقتصادی امکان اعمال مالیات بر سپرده­های بانکی. فصلنامه دانش سرمایه­گذاری. دوره 5(19).268-255. https://jik.srbiau.ac.ir/article_9336.html

فرزندی اردکانی، عباس­علی، صفری، حسین، میرمحمود، سادات و بازرگانی، حسین (1397). طراحی الگوی راهبردی-فرهنگی اقتصاد مقاومتی با ملاحظه اقتصادی-دفاعی مبتنی بر اندیشه های مقام معظم رهبری در ج. ا. ایران. پژوهش­های انقلاب اسلامی، 7(27)، 176-145. https://www.roir.ir/article_85059.html

کریمی شریف، محمد و دورباش، معصومه (1397). بررسی تأثیر مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم بر توزیع درآمد با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم­یافته. سیاست­های مالی و اقتصادی، 6(22)، 68-47. https://qjfep.ir/article-1-607-fa.html
گرایی نژاد، غلامرضا،چپردار، الهه.(1391). بررسی عوامل مؤثر بر درآمدهای مالیاتی در ایران. اقتصاد مالی .92-62. 6(20).DOR: 20.1001.1.25383833.1391.6.20.3.3
طاهرپور کلانتری، حبیب­الله. علیاری شوره­دلی، علی. (1386). شناسایی عوامل فرهنگ مالیاتی مؤدیان مشاغل شهر تهران (مرکز). پژوهشنامه اقتصادی، 7 (1): 98-75.

گرائی­نژاد، علیرضا و چپردار، الهه (1391). بررسی عوامل موثر بر درآمدهای مالیاتی در ایران. اقتصاد مالی، 6(20)، 69-92.DOR: 20.1001.1.25383833.1391.6.20.3.3

لشـکریزاده، مریـم و محمد عزیزی؛ (1390) ،« شناسـایی برخـی عوامل مؤثر بـر ارتقـای فرهنگ مالیاتی در ایـران«، مدیریت، شـمارۀ 22 ،صص 80-62.Doi: 10.22069/JEAD.2021.19288.1506

محمودزاده، محمود و ستوده­نیا، مریم (1396). برآورد وقفه مالیاتی و کشش قیمتی به تفکیک گروه­های مالیاتی استان گلستان. پژوهشنامه مالیات، 25(33)، 147-117. http://taxjournal.ir/article-1-1111-fa.html

محمودی، عبداله و امامعلی سبزی، حامد (1396). جایگاه مالیات در اقتصاد مقاومتی (مطالعه موردی استان سیستان و بلوچستان). مجله دانش حسابرسی، 66، 216-189.
محمودی، عبداله و امامعلی سبزی، حامد (1394). جایگاه مالیات در اقتصاد مقاومتی (مطالعه موردی استان آذربایجان غربی – ارومیه)، فصلنامه اقتصاد و مالیات، (1)1، 110-92.

میرمحمدی، سید محمد و جنتی، نادر (1397). اولویت­های اصلاح نظام مالیاتی ایران با تاکید بر فعالیت‌های گردشگری (رویکرد مدلسازی تفسیری ساختاری). گردشگری و توسعه، 6(1)، 177-150. https://www.itsairanj.ir/article_48674.html

Asadi, M., & Khodaparasteshirazi, J. (2014). Resistance Economics with Economic Development Approach. Modern Urban Management2(5), 93-108. (in persian)
Askari, A. (2013). Dissection of the Tax Reform of the Country: Challenges, Programs and the Tax System Operation. Qjfep,1(2), 85-120.
Birger, Nerré (2001d): The Role of Tax Culture in Transformation Processes – The Case of Russia. ASPE Working Paper #03/2001 St. Petersburg, Russia. INTERNET: http://www. aspe. spb. ru/WP103Abstract. htm.
Kitsos A, Carrascal-Incera A, Ortega-Argilés R. The Role of Embeddedness on Regional Economic Resilience: Evidence from the UK. Sustainability. 2019; 11(14):3800. https://doi.org/10.3390/su11143800
Farzandi Ardakani, A. A., Safari, H., Sadat, M. M., & Bazargani, H. (2017). Designing a strategic-cultural pattern of resistance economy with economic-defense considerations based on the thoughts of the Supreme Leader in c. A. Iran. Islamic Revolution Research, 7(27), 145-176. (in persian)
Geraeinejad, A. R., & Chapardar, E. (2012). Investigating factors affecting tax revenues in Iran. Financial Economics6(20), 69-92. (in persian)
Junquera-Varela, R. F., Verhoeven, M., P. Shukla, G., Haven, B., Awasthi, R., & Moreno-Dodson, B. (2017). Strengthening Domestic Resource Mobilization: Moving from Theory to Practice in Low- and Middle-Income Countries. Directions in Development. Washington, DC: World Bank.
Harelimana, J. B. (2018). The role of taxation on resilient economy and development of Rwanda. J Fin Mark, 2(1), 28-39.‏
Jafari Samimi, A., & Aazami, K. (2013). The role of economic empowerment in the strategy of resistance economy in developing countries. Scientific Journals Management System of Islamic Azad University, 8(28), 107-120. (in persian)
Junquera-Varela, R. F., Verhoeven, M., Shukla, G. P., Haven, B., & Moreno-Dodson, B. (2017). Strengthening domestic resource mobilization: Moving from theory to practice in low-and middle-income countries. World Bank Publications.‏
Karimi Sharif, Gh., & Dourbash, M. (2018). The Study on the Effects of Direct and Indirect Taxes on Income Distribution Using the Generalized Method of Moments. Qjfep, 6(22), 47-68. (in persian)
Khadem Alizadeh, A. (2016). A tax system compatible with the resistance economy in Iran (with an emphasis on macroeconomic stabilization, flexibility, transparency and accountability). Tax research paper, 24(32),145-176. (in persian)
Kitsos, A., Carrascal-Incera, A., & Ortega-Argilés, R. (2019). The role of embeddedness on regional economic resilience: Evidence from the UK. Sustainability, 11(14), 3800.‏
Mahmoudzadeh M., Sotodehnia M. (2017). Estimating Tax Lags and Price Elasticity in Tax Groups of Golestan Province. Iranian National Tax Administration, 25(33), 117-147. (in persian)
Mahmoudi, A., & Imam Ali Sabzi, H. (2014). The position of tax in resistance economy (case study of West Azarbaijan province - Urmia). Economics and Tax Quarterly, 1(1), 92-110. (in persian)
Mahmoudi, A., & Imam Ali Sabzi, H. (2016). The place of tax in resistance economy (case study of Sistan and Baluchistan Province). Accounting Knowledge Journal, 66, 189-2016. (in persian)
Mankiw, N. G., Weinzierl, M., & Yagan, D. (2009). Optimal taxation in theory and practice. Journal of Economic Perspectives, 23(4), 147-174.‏
Mirmohammadi, S. M., & Jannati, N. (2016). Priorities for reforming Iran's tax system with an emphasis on tourism activities (structural interpretive modeling approach). Tourism and Development, 6(1), 150-177. (in persian)
Rahi, N., & Mohseni Zenozi, S. J. (2016). Examining the resistive economics components in the government revenue and its impact on economic growth. Quarterly Journal of The Macro and Strategic Policies4, 115-132. (in persian)
Teera, J. M. (2003). Determinants of tax revenue share in Uganda. Centre for Public Economics Working Paper 09b-03, University of Bath.‏
Wartick, M. L. , B. Madio, and C. Vines, (2008), “Reward Dominance in Tax Reporting Experiments: the role of context,” University of Kentucky.