اثر سیاست‌‌های مالی دولت بر توسعۀ بخش صنعت ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس‌ارشد، گروه اقتصاد، دانشکدۀ علوم اجتماعی، اقتصاد و کارآفرینی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

2 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکدۀ علوم اجتماعی، اقتصاد و کارآفرینی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

صنعتی شدن به‌عنوان موتور رشد اقتصادی یکی از راهبردهای اساسی برای رشد و توسعۀ اقتصادی است. در واقع صنعتی شدن به‌عنوان کوتاه‌ترین راه برای خاتمه دادن به عقب‌ماندگی‌های فنی و اقتصادی در کمترین زمان ممکن شناخته شده که کارکردی برای بالا بردن بهره‌وری تولید و بازده کار دارد. در روند توسعه به‌تدریج از سهم بخش کشاورزی در تولید ناخالص داخلی کاسته شده و بر سهم صنعت افزوده می‌شود. توسعۀ صنعت به‌عنوان یکی از بخش‌های دارای صرفۀ مقیاس از مهم‌ترین مؤلفه‌های رشد اقتصادی است؛ به همین دلیل شناخت عوامل مؤثر بر رشد صنعت اهمیت بالایی دارد. مطالعه‌‌ی حاضر با استفاده از شواهد آماری ایران در دورۀ زمانی 1357-1399 و رهیافت ARDL به بررسی اثر سیاست‌های مالی دولت بر رشد بخش صنعت می‌پردازد. نتایج برآوردها نشان می‌دهد که صنعتی شدن در اقتصاد ایران یک فرآیند بلندمدت است و سیاست‌های موقت کوتاه‌مدت قادر به افزایش سهم صنعت در اقتصاد نیست؛ چرا که بر اساس شواهد، در کوتاه‌مدت تنها نرخ ارز اثر منفی و معنی‌داری را بر صنعتی شدن دارد، اما در بلندمدت سیاست‌های مالی و حمایتی دولت و نرخ ارز اثر منفی و معنی‌داری بر رشد صنعت دارند. بنابراین، افزایش جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به‌واسطۀ دیپلماسی قوی، ایجاد ثبات اقتصادی در بازارهای مالی و هدایت اعتبارات به سمت فعالیت‌های دارای ارزش افزوده و ارائۀ برنامۀ جامع دولتی برای بهبود زیربناها مهم‌ترین سیاست‌های پیشنهادی در مطالعۀ حاضر است.

کلیدواژه‌ها


منابع فارسی
امینی، علیرضا (1383)، اندازه گیری و تحلیل عوامل موثر بر بهره‌وری کل عوامل در بخش صنعت و معدن، پیک نور، 4 (2), 47-69.
برادران, علیرضا, زمردیان, غلامرضا. (1396). بررسی اثر شوک سیاست پولی و مالی بر ارزش افزوده بخش صنعت و معدن در ایران. دانش سرمایه‌گذاری, 6(24), 117-138.
برادران, وحید, محمدی, سیدحمید. (1395). بررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر ارزش افزوده زیربخش های صنعت با استفاده از رهیافت اقتصادسنجی. پژوهشنامه بازرگانی, 20(78), 29-60.
جرجرزاده، علیرضا و فرازمند، حسن و موسوی تاشاری، مریم،1392،بررسی تأثیر توسعه بازار پول و بازار سرمایه بر رشد اقتصادی بخش صنعت در ایران طی دوره (1387-1348)،ششمین کنفرانس توسعه نظام تامین مالی در ایران،تهران.
جلائی اسفندآبادی, سیدعبدالمجید, ایرانمنش, نسیم. (1400). بررسی مقایسه‌ای تأثیر سیاست‌های پولی و سیاست‌های سمت عرضه بر تولید بخش‌های کشاورزی، خدمات، صنعت و معدن در اقتصاد ایران. فصلنامه علمی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی, 11(42), 80-59.
رضایی میرقائد, محسن, حسنی مقدم, رفیع, متقی, سمیرا, فرهنگ, امیرعلی, صادقی, فرزانه. (1399). سیاست‌گذاری پولی و رشد بخش صنعت (بررسی وضع موجود و ارائه الگوی مطلوب). فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی, 9(33), 5-36.
زارعی، مجتبی و جهانگرد، فاطمه و جهانگرد، مهشید (1394)،تأثیر نااطمینانی نرخ ارز بر ارزش افزوده بخش صنعت: مطالعه موردی ایران،دومین کنفرانس بین المللی و آنلاین اقتصاد سبز،بابلسر.
زراءنژاد، منصور و یوسفی حاجی آباد، رضا و صالحی، سعیده (1392) ،بررسی نقش عملکرد نظام مالی بر ارزش افزوده بخش صنعت در ایران،دومین همایش ملی بررسی راهکارهای ارتقاء مباحث مدیریت، حسابداری و مهندسی صنایع در سازمانها،گچساران.
شهبازی, کیومرث, کریم زاده, الهام. (1393). تأثیر سیاستهای پولی و مالی بر ارزش افزوده بخش صنعت در ایران در راستای سیاستهای کلی بخش صنعتسیاست‌های راهبردی و کلان, 2(شماره 8), 93-110.
صمصامی، حسین، امیرجان، رضا (1390)، بررسی اثر تسهیلات بانکی بر ارزش افزوده بخش صنعت و معدن، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره 59، صص 150-129.
عباسی، غلامرضا (1388). همگرایی توسعه مالی و تولید بخش صنعتی در ایران. فصلنامه علمی مدلسازی اقتصادی, 3(7), 137-154.
عزیزی، فیروزه، پاسبان، فاطمه (1380)،بررسی وضعیت تولید و ارزش افزوده صنعت نساجی در ایران و تاثیر سیاستهای مالی و پولی دولت بر آن طی دوره 1358 تا 1377، 1 (3): 98-65.
فتحی آقابابا, محسن, عزیزی, خسرو, محمودزاده, محمود. (1399). آثار تسهیلات بانکی در بخش های مختلف اقتصادی بر رشد ارزش افزوده صنعت، خدمات، کشاورزی و ساختمان و مسکن. فصلنامه علمی مدلسازی اقتصادی, 14(50), 77-102.
فهیم یحیایی، فریبا و نعمت فلیجی (1382)، اثرات سیاست‌های پولی و مالی بر بخش صنعت در 25 سال گذشته، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 3 (8), 199-216.
موسوی، نعمت‌اله، محمدی، حمید، اکبری، سیدمحمدرضا (1389)، بررسی اثرات سیاست مالی بر ارزش افزوده بخش های کشاورزی و صنعت در ایران، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 2 08), 121-134.
نادران، الیاس (1383)، اثر سیاست‌های اعتباری بر ارزش افزوده بخش صنعت ایران، مجله جستارهای اقتصادی، 1 (1), 9-41.
References
Abbasi, Gh. (2009). “Convergence between Financial Development and Industrial Production in Iran”. Journal of Economic Modeling, 3(7), 137-154. [In Persian].Amini, A, (2004). “Measurement and Analysis of the Factors Affecting the Total Factors Productivity in the Industry and Mining Sector”. Peik-e-Noor, 2(4), 47-69. [In Persian].
Bagehot, W. (1873). Lombard Street, Homewood, IL: Irwin.
Habibullah, M. S. & Eng, Y. K. (2006). “Does Financial Development Cause Economic Growth? A Panel Data Dynamic Analysis for the Asian Developing Countries”. Journal of the Asia Pacific Economy, 11(4). 377-393.
Bakare-Aremu, T. A. & Osobase, A. O. (2015). “Effect of Fiscal and Monetary Policies on Industrial Sector Performance: Evidence from Nigeria”. Journal of Economics and Sustainable Development, 6(17). 68-83.
Baradaran, A. & Zomorodian, Gh. (2017). “Examining the Effect of Shocks in Monetary and Fiscal Policy on Value Added of Industry and Mining Sector in Iran”. Journal of Investment Knowledge, 6(24), 117-138. [In Persian].Baradaran, V. & Mohammadi, S. (2016). “The Effects of Macroeconomic Variables on Industry Sub Sectors Value Added: An Econometrics Approach“. Iranian Journal of Trade Studies, 20(78), 29-60. [In Persian].
Eze, O. R. & Ogiji, F. (2014). “Impact of Fiscal Policy on the Manufacturing Sector Output in Nigeria: An Error Correction Analysis”. British Journal of Business and Management Research, 1(2), 31-54.
Ezeaku, H. C.; Ibe, I. G.; Ugwuanyi, U. B.; Modebe, N. J. & Agbaeze, E. K. (2018). “Monetary Policy Transmission and Industrial Sector Growth: Empirical Evidence from Nigeria”. Sage Open, 8(2), 2158244018769369.
Fathi-aghababa, M.; Azizi, Kh. & Mahmoodzadeh, M. (2020). “The Impact of Bank Facilities in Different Areas of Economy on the Growth of the Added Values in Industry, Services, Agriculture, Building Construction and Housing”. Journal of Economic Modeling, 14(50), 77-102. [In Persian].Fahim yahyayi, F. & Flihi, N. (2003). “The Effects of Monetary and Financial Policies on the Industrial Sector in the Last 25 Years”. Economics Research, 3(8), 199-215. [In Persian].
Goldsmith, R. W. (1969). Financial Structure and Development, New Haven, CT: Yale University Press.
Gui-Diby, S. L. & Renard, M. F. (2015). “Foreign Direct Investment Inflows and the Industrialization of African Countries”. World Development, 74, 43-57.
Haraguchi, N.; Martorano, B. & Sanfilippo, M. (2019). “What factors drive successful industrialization? Evidence and implications for developing countries”. Structural Change and Economic Dynamics, 49, 266-276.
Jarjarzadeh, A.; Farazmand, H. & Musavi tashari, M. (2013). “Investigating the Effect of the Development of Money Market and Capital Market on the Economic Growth of the Industrial Sector in Iran during the Period 1969-2008”. Sixth Conference on Developing of financing system in Iran. [In Persian].Jalayi esfandabadi, S. A. & Iran-manesh, M. (2021). “A Comparative Study of Monetary and Supply_ Side Policies Effects on Agriculture, Services, Industry and Mining Production in Iranian Economy”. Economic Growth and Development Research, 11(42), 59-80. [In Persian].
Kaldor, N. (1966). Causes of the Slow Rate of Economic Growth of the United Kingdom: An Inaugural Lecture, Cambridge University Press.
Kutu, A. A. & Ngalawa, H. (2017). “Monetary Policy and Industrial Output in the BRICS Countries: A Markov-switching Model”. Folia Oeconomica Stetinensia, 17(2), 35-55.
McKinnon, P. (1973). Money and Capital in Economic Development, Washington DC: Brookings Institution.
Obamuyi, T. M.; Edun, A. T. & Kayode, O. F. (2012). Bank Lending, Economic Growth and the Performance of the Manufacturing Sector in Nigeria”. European Scientific Journal, 8(3), 19-36.
Olanipekun, A. O. & Saka, N. (2019). “Response of the Nigerian Construction Sector to Economic Shocks”. Construction Economics and Building, 19(2), 160-180.
Rezaei, M.; Hasani moghadam, R.; Motaghi, S; Farhang, A. & Sadeghi, F. (2020). “Monetary Policy and Industrial Sector Growth (Review of the Current Situation and Provide a Favorable Model)”. Economic Strategy, 9(33), 5-36. [In Persian].
Robinson, J. (1952). “The Model of an Expanding Economy”. The Economic Journal, 62(245), 42-53.
Samouel, B. & Aram, B. (2016). “The Determinants of Industrialization: Empirical Evidence for Africa”. European Scientific Journal, 12(10), 219-239.
Samsami, H. Amirjan. R. (2011). “The Effect of Banking Facilities on the Value-Added of the Industry and Mining Sector”. Journal of Economic Research and Policies, 19(59), 129-150. [In Persian].
Severe, S. (2016). “An Empirical Analysis of Bank Concentration and Monetary Policy Effectiveness”. Journal of Financial Economic Policy.
Shahbazi, K. & Karimzadeh, E. (2014). “Impacts of Monetary and Fiscal Policies on Value Added of Industrial Sector in Iran in Line with the General Policies of the Industrial Sector”. Journal of the Macro and Strategic Policies, 2(8), 93-110. [In Persian].Musavi, S. N. Mohammadi, H. & Akbari, S. M. R. (2011). “Impacts of Governments Fiscal Policies on Value Added of Agriculture and Industrial Sectors”. Journal of Agricultural Economics Research, 2(8), 121-134. [In Persian].Naderan, E. (2004). “The Effect of Credit Policies on the Added Value of Iran's Industrial Sector”. Journal of Iran's Economic Essays, 1(1), 9-42. [In Persian].
Shobande, O. A. (2019). “Monetary Policy Spillovers through Industrial Growth in Nigeria: A Time Series Analysis”. Economics and Business, 33(1), 94-110.
Zara nejad, M.; Yusefi hajiabad, R. & Salehi, S. (2013). “Investigating the Role of the Financial System Performance on the Added Value of the Industrial Sector in Iran”. The Second National Conference on Ways to Improve Management, Accounting and Industrial Engineering Topics in the Organization. [In Persian].Zarei, M.; Jahangard, F. & Jahangard, M. (2015). “The Effect of Exchange Rate Uncertainty on the Added Value of the Industrial Sector: A Case Study of Iran”. 2-nd International Conference on Green Economics. [In Persian].